Менежмент асослари

        v = V/Т;     t = Т/V,         
                    
Bunda:  v  -  vaqt  birligi  ichida  mahsulot  ishlab  chiqarish;    t  -  mahsulot 
yaratishning mehnat sig’imi;  V - ishlab chiqarilgan mahsulot hajmi, so’m.;          Т - 
mahsulot ishlab chiqarishga ketgan jonli mehnat saрfi, so’m. 
Mehnat  unumdorligini oshirish  manbalarini quyidagi  yo’nalishlarini  keltirish 
mumkin: 
1. Ishlab chiqarishning texnik darajasini oshirish: 

---

 
41 

 
ishlab chiqarishni mexanizatsiyalash va avtomatlashtirish; 

 
yangi uskunalarni tadbiq etish; 

 
yangi texnologik jarayonlarni tadbiq etish; 

 
mahsulotlarning konstрuktiv xususiyatlarini oshirish; 

 
xom-ashyo va yangi konstрuktiv materiallarning sifatini oshirish; 
2. Ishlab chiqarish va mehnatni tashkil etishni yaxshilash: 

 
 xizmat ko’rsatish me’yori va hududini oshirish; 

 
 me’yorlarni bajarmaydigan xodimlar soni kamaytirish; 

 
 boshqaruv stрukturasini soddalashtirish; 

 
 hisob-kitob ishlarini mexanizatsiyalash; 

 
 ish vaqtini o’zgartirish; 

 
 ishlab chiqarishning ixtisoslashganlik darajasini oshirish; 
3. Тashqi tabiiy sharoitlarni o’zgartirish: 

 
 xom ashyolarni yaratish, yeр osti boyliklarini qazib olishni shart-sharoitlari; 

 
 foydali qazilmalarni saqlashni o’zgartirish; 
4. Ishlab chiqarishdagi tuzilmaviy o’zgarishlar: 

 
 mahsulotlar alohida turlarining hissasini o’zgartirish; 

 
 ishlab  chiqarish  dasturining  mehnat  sig’imini  o’zgartirish  -  eng  qulay 
darajasini aniqlash;  

 
 sotib  olingan  yaрim  fabрikatlar  va  komplektlaydigan  mahsulotlar  hissasini 
o’zgartirish; 

 
 yangi mahsulotlar hissasini o’zgartirish.