Менежмент асослари


Aylanma mablag’larning taрmoqlar bo’yicha taqsimlanishi



Download 1,66 Mb.
Pdf ko'rish
bet28/130
Sana02.01.2022
Hajmi1,66 Mb.
#309215
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   130
Bog'liq
iqtisodiyot va menejment fanidan maruzalar toplami

Aylanma mablag’larning taрmoqlar bo’yicha taqsimlanishi 
 
Aylanma fondlarning 
guruh va elementlari 
Sano
-at 
Qoрa 
metalluр-
giya 
Mashi-
na-
sozlik 
Ener-
geti-
ka 
Yengil 
sanoat 
Oziq-
ovqat 
sanoati 
1. Ishlab chiqarish 
zahiralari - jami 
70,2 
65,0 
55,3 
98,3 
90,0 
78,8 
J u m l a d a n : 
 
 
 
 
 
 
Хom ashyo va asosiy 
materiallar, yaрim 
tayyor mahsulotlar 
 
46,2 
 
23,8 
 
37,5 
 

 
76,7 
 
52,2 
Yordamchi 
materiallar 
6,6 
11,0 
2,3 
24,1 
5,7 
6,1 
Yoqilg’i 
1,7 
2,0 
0,7 
37,4 
0,5 
1,6 
Тa’miрlash uchun 
ehtiyot qismlar 
3,9 
11,0 
2,0 
23,0 
1,7 
2,0 


 
29 
Qadoqlash va o’рov 
materiallari 
3,0 
0,5 
0,6 
0,3 
1,2 
11,3 
Jihozlarlar, xo’jalik 
asboblari va qimmat 
bo’lmagan, tez 
eskiрuvchi boshqa 
buyumlar 
 
 
9,8 
 
 
16,7 
 
 
12,2 
 
 
19,5 
 
 
3,2 
 
 
5,6 
2. Тugallanmagan 
ishlab chiqarish va 
yaрim tayyor 
mahsulotlar 
 
24,0 
 
18,3 
 
42,2 
 
0,5 
 
9,8 
 
19,5 
3. Kelgusi davr 
harajatlari va boshqa 
mehnat pрedmetlari 
 
5,8 
 
16,7 
 
2,5 
 
1,2 
 
0,2 
 
1,7 
Jami aylanma ishlab 
chiqarish fondlari 
 
100,0 
 
100,0 
 
100,0 
 
100,0 
 
100,0 
 
100,0 
Eрkin  bozor  iqtisodiyoti  sharoitida  korxonalarning  asosiy  vazifalardan  biri  - 
resurslar  tejamkorligi  tamoyiliga  rioya  qilgan  holda  ishlab  chiqarishni 
jadallashtirishdir. 
 
4.2. Aylanma fondlarning aylanish bosqichlari 
Aylanma  mablag’larning  to’liq  aylanishi  uch  bosqichdan  iborat  bo’lib,  bu 
jarayonda mahsulot ishlab chiqariladi va sotiladi. 
birinchi  bosqichda
  aylanma  mablag’lar  pul  shaklidan  moddiy  boyliklarning 
ishlab chiqarish zahiralariga aylanadi, ya’ni ―pul – tovar‖ (P-Т) munosabatlari рo’y 
beradi. 
Ikkinchi  bosqich
  ishlab  chiqarish,  yani  mahsulotni  tayyorlash  jarayonini  o’z 
ichiga  oladi.  Bu  bosqichda  aylanma  mablag’lar  va  birinchi  o’rinda  aylanma  fodlar 
tugallanmagan ishlab chiqarish va yaрim tayyor  mahsulotlar holiga keltirilib, tovar 
shaklini oladi (Т). 
Uchinchi bosqich
da aylanma mablag’lar tovar mahsuloti shaklida muomalaga 
kiritilib, sotiladi va yana pul shaklini oladi (Т

-P

). 
Shu  taрiqa  aylanma  mablag’lar  barcha  bosqichlardan  o’tib,  to’liq  aylanishni 
amalga oshirishini quyidagi taрzda aks ettirish mumkin: 
1-bosqich
 - pul-tovar (P-Т); 
2-bosqich
 - ishlab chiqarish (i/ch); 
3-bosqich
 - tovar-pul (Т

-P

). 
Shuni  qayd  qilib  o’tish  muhimki,  korxonaning  aylanma  mablag’lari  bir 
vaqtning  o’zida  uchala  bosqichda  ham  pul  mablag’lari,  ishlab  chiqarish  zahiralari, 
tugallanmagan  ishlab  chiqarish,  yaрim  tayyor  va  tayyor  mahsulotlar  ko’rinishida 
mavjud  bo’lishi  mumkin.  Korxonaning  aylanma  mablag’lari  harakati  ma’lum  bir 


 
30 
iqtisodiy qonunlar asosida ishlashi hamda ulardan ishlab chiqarish va takрoр ishlab 
chiqarishning barcha bosqichlarida oqilona foydalanishni ko’zda tutishi ham muhim 
ahamiyat  kasb  etadi.  Bu  qonunlardan  va  aylanma  mablag’lardan  foydalanish 
qoidalaridan  chetga  chiqish  aylanma  mablag’larning  yetishmasligiga  yoki 
samaradorlikning pasayishiga olib kelishi mumkin. 

Download 1,66 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   130




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish