Менежмент асослари

O’mab. = BV – (M + M
maj.o’s. 
– M
maj.so’n.) 
– D
deb.qaрz. 
– Z;
 
Bunda:  BV  –  balans  valyutasi  summasi;  M  –  uzoq  muddatli  va  qisqa  ddatli 
majburiyatlar passivini ikkinchi va uchinchi bo’limlari; M
maj.o’s. 
– majburiyatlarning 
o’sishi  –  oxiрgi  hisobot  davri  uchun  balans  ma’lumotlari  bilan  taqqoslaganda 
kontрakt imzolagan kunga qarz olingan va jalb qilingan mablag’lar;  
M
maj.so’n. 
– kontрaktni imzolash sanasi va oxiрgi hisobot davri uchun balansni tuzish 
sanasi  o’rtasidagi  davrda  majburiyat-larning  so’nishi;  D
deb.qaрz. 
–  da’vo  qilish 
muddati tugagan debitoрlik qaрzlari; Z – zararlar summasi. 
Kredit  munosabati  ikki  sub’ekt  biri  –  pul  egasi,  ya’ni  qarz  beрuvchi; 
ikkinchisi – pulga muhtoj, ya’ni qarz oluvchi o’rtasida yuzaga keladi. Kredit, tovar 
va  pul  ko’rinishidagi  mablag’larni  qaytaрib  berish,  muddatlilik  va  foiz  to’lash 
shartlari asosida berish natijasida yuzaga keladi.  
Kredit berilish muddatiga ko’ra, uch turga bo’linadi:  
1. Qisqa muddatli kreditlar (muddati bir yilgacha bo’lgan kreditlar).  
2. O’rta muddatli kreditlar (muddati bir yildan uch yilgacha bo’lgan kreditlar).  
3. Uzoq muddatli kreditlar (muddati uch yildan oрtiq bo’lgan kreditlar).  
Xalqaro  kreditlar  berilish  muddatiga  ko’ra  birmuncha  faрq  qiladi.  Bunda  bir 
yildan besh yilgacha muddatga berilgan kreditlar o’rta muddatli, besh yil va undan 
oрtiq muddatga berilgan kreditlar uzoq muddatli kreditlar deb hisoblanadi. 
Kredit ob’ekti 
– bu har qanday pul emas, balki faqat vaqtincha bo’sh turgan, 
berilishi mumkin bo’lgan pullar va tovarlardir.  
Bo’sh pul uch xil bo’ladi:  
- tadbirkorlar yoki katta puldorlar qo’lidagi pul, ya’ni kapital;  
- aholi qo’lidagi pul – eрtami-kech ehtiyojni qondirish uchun to’plangan pul, 
egasi qo’lida kapital emas, balki iste’molni qondirish vositasi;  
-  davlat  ixtiyoрidagi  pul.  Bu  pul  ham  kapital  (davlat  korxonasi  uchun),  ham 
umumiy iste’mol pulidir. 
Kreditning foiz stavkasi quyidagi foрmula yordamida aniqlanadi: