Меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилишга оид норматив-ҳУҚУҚий ва услубий ҳужжатлар

МЕҲНАТ БЎЛИМЛАРИДА ФУҚАРОЛАРНИ РЎЙХАТГА ОЛИШ, УЛАРНИ ИШГА 
ЖОЙЛАШТИРИШ, ИШСИЗЛИК НАФАҚАСИНИ ТАЙИНЛАШ ВА ТЎЛАШ 
ТАРТИБИ ТЎҒРИСИДА 
НИЗОМ
(норасмий таржима)
(Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан 13.10.1999 й. 831-сон билан
давлат рўйхатидан ўтказилган)
(Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигининг 2010 йил 29 октябдаги 831-1-сон 
рўйхат рақами билан ўзгартириш киритилган)
(Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигининг 2012 йил 3 июлдаги 831-2-сон
рўйхат рақами билан ўзгартириш киритилган)
Мазкур Низом Ўзбекистон Республикаси «Аҳолини иш билан таъминлаш тўғрисида»ги 
Қонунга мувофиқ ишлаб чиқилган бўлиб, у Ўзбекистон Республикасининг барча ҳудудида 
меҳнат бўлимларига иш қидириб мурожаат қилган фуқароларни рўйхатга олиш ва ишга 
жойлаштириш ҳамда ишга ва иш ҳақига (меҳнат даромадига) эга бўлмаган ша хсларни 
ишсиз деб эътироф этиш, уларга нафақалар тайинлаш ва тўлашнинг ягона тартибини бел-
гилаб беради.
I. Умумий қоидалар
1. Ишга ва иш ҳақига (меҳнат даромадига) эга бўлмаган ҳамда иш билан таъминланган, 
бироқ иш ўрнини, касбини ўзгартириш истагини билдирган ша хслар давлат томонидан кафо-
латланган, мазкур Низом томонидан белгилаб берилган тартибда, меҳнат бўлимларининг 
кўмаклашувида ишга жойлашиш, касбий маслаҳатлар олиш, касбий тайёргарлик ва қайта 
тайёргарлик, малака ошириш, ахборотлар олиш ва ижтимоий-қувватланиш ҳуқуқига эга-
дирлар.
2. Мазкур Низом Ўзбекистон Республикаси фуқароларига ҳамда Ўзбекистон Республика-
си ҳудудида доимий истиқомат қилаётган чет эллик фуқаролар ва фуқароликка эга бўлмаган 
ша хсларга нисбатан ўз кучига эгадир
1
.
3. Меҳнат бўлимлари ишсиз фуқароларга ахборотлар, маслаҳатлар бериб бориш, ишга жой-
лаштириш, касбга тайёрлаш, қайта тайёрлаш, малакасини ошириш ва ижтимоий қўллаб — 
қувватлаш бўйича бепул хизматлар кўрсатадилар.
4. Фуқароларга меҳнат бўлимлари томонидан хизматлар кўрсатишнинг асосий шартла-
ридан бири — уларнинг туман (шаҳар) меҳнат, ахолини иш билан таъминлаш ва ижтимоий 
1 Ўзбекистон Республикаси ҳудудида доимо истиқомат қилаётган чет эллик фуқаролар ҳамда фуқароликка эга 
бўлмаган ша хслар бундан кейин, баён этишни қулайлаштириш мақсадида «фуқаролар» деб юритилади.

---

194
ҳимоя қилиш бўлими (бундан кейин меҳнат бўлими)га ушбу Низомда белгиланган тартиб-
да рўйхтга олиниш учун мурожаат қилишларидир.
Ушбу Низомда белгиланган айрим ҳолларда иш билан таъминланмаган аҳолини ҳисобга 
олиш — уларнинг меҳнат бўлимларига бевосита мурожаатисиз амалга оширилиши мумкин.
5. Фуқароларни яшаш жойи бўйича рўйхатга олишни фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш 
органларининг ҳудудларига бириктирилган меҳнат бўлимларининг ходимлари, бевосита 
меҳнат бўлимида эса-мансаб вазифаларига иш билан таъминланмаган ва ишсиз аҳолини 
рўйхатга олиш ва ҳисобини олиш вазифалари юкланган меҳнат бўлими мутахассислари 
амалга оширадилар.