Меҳнат иқтисодиёти

Mirzo Ulug‘bek Muhammad Tarag‘ay (1394-1449) podsholik, olimlik va mutafakkirlik faoliyatida ulug‘ bobosi Amir Temur vasiyatlari va uning ko‘rsatmalariga to‘la asoslangan. Uning 40 yillik hukmronligi davrida mamlakatda barqarorlik, tinchlik, hamjihatlik, iqtisodiy ravnaq, katta ijodkorlik hukm surgan.
Ulug‘bek (Muhammad Tarag‘ay) [13923, Sultoniya sh., Eron Ozarbayjoni – 1449. 210, Samarqand] – buyuk o‘zbek astronomi va matematigi, davlat arbobi.
Ulug‘bek fan va madaniyat tarixida so‘nmas iz qoldirilgan Ulug‘bekning ilmiy merosi uning «Zij» kitobidir. SHu bilan bir qatorda mehnat, iqtisodiyot bo‘yicha ham ko‘plab taxsinga sazovor o‘gitlar qoldirgan.
Ulug‘bek siymosi Pulkovo rasadxonasi, Moskva universiteti konferenszallarida dunyodagi mashhur olimlarning portretlari qatoridan joy olgan. Samarqandda Ulug‘bekning memorial muzeyi tashkil etilgan. Toshkentda O‘zbekiston milliy universiteti, tuman, planetariy, ko‘cha, mahalla, metro stansiyasi, istirohat bog‘i, shaharcha Ulug‘bek nomi bilan ataladi. Farg‘ona pedagogika universiteti, Samarqand arxitektura-qurilish instituti, Kitob xalqaro kenglik stansiyasi, qishloq, maktab va boshqalarga Ulug‘bek nomi berilgan.
Mirzo Ulug‘bek faoliyatida iqtisod ilmiga, iqtisodiyotni rivojlantirish va barqarorlikni ta’minlashga katta e’tibor bergan. U shunday iqtisodiy o‘zgarishlar (islohotlar)ni amalga oshirganki, ular natijasida iqtisodiy inqirozlarning oldi olingan, davlatning qudrati yuksak darajaga ko‘tarilgan. Bunday islohiy o‘zgarishlarning zamirida mehnat munosabatlari bilan bog‘liq muammolarning echimini ta’minlash, xususan, adolatli taqsimot orqali yaxshi unumdorlikni ta’minlash, mehnat intizomini yaxshilash, mehnat samaradorligini oshirish masalalarining to‘g‘ri amalga oshirilishi yotadi.

Nazorat uchun savollar.

1. 
   Dastlabki mehnat tug‘risidagi ko‘rinishlar qaysi tarixiy manbalarda
   

⁷Темур тузуклари». -Т., 1993, 67-б.
keltirilgan?

2. 
   Platon (Aflotun) “Davlat” va “Qonunlar” asarlarida ideal davlat qanday bo‘lishi kerakligini ochib bermoqchi bo‘ldi.?
   
3. 
   Mehnat to‘g‘risidagi fanning rivojlanish yo‘nalishiga hissa qo‘shgan olimlar va ularning asosiy g‘oyalari?
   
4. 
   Samuelsonning iqtisodiy qarashlari nimlarda aks etdi?
   

5.J.M.Keyns qanday iqtisodiy muammolarni tadqiq qilish bilan shug‘ullandi?
6. Mehnat to‘g‘risidagi fanning yuzaga kelishida islom iqtisodiyoti mafkurachilari va SHarq iqtisodiy tafakkurining o‘rni qanday?

2.