Меҳнат бозори статистикаси услубий кўрсатмалар ва намунавий мисолларни ечиш

МЕҲНАТ БОЗОРИ СТАТИСТИКАСИ


Услубий кўрсатмалар ва намунавий мисолларни ечиш
Ушбу мавзуни мукаммал ўрганиш учун ўқувчи қуйидагиларни бажараолиши ва билиши зарур:

• 
  меҳнат бозори моҳиятини;
  
• 
  меҳнат ресурлари статистик кўрсаткичларини ҳисоблашни;
  
• 
  иқтисодий фаол ва нофаол аҳоли кўрсаткичларини;
  
• 
  бандлар сони ва ишсизликни ҳарактерловчи кўрсаткичларни ;
  
• 
  меҳнат унумдорлиги кўрсаткичларни;
  
• 
  иш кучи ва мехнат ҳақи кўрсаткичларини.
  

Меҳнат ресурслари (MR)нинг сони қуйидагича ҳисобланади:

бу ерда: -меҳнат қилиш ёшидаги аҳолисони; -меҳнат қилиш ёшидаги меҳнатгалаёқатсиз аҳоли сони(I ва II гуруҳ ногиронлари ҳамда имтиёзли нафақага чиққанлар); -иқтисодиётда банд бўлган нафақахўрлар ва 16 ёшгача ўсмирлар сони.
Иқтисодий фаол аҳоли (А_ifa) таркиби банд бўлган аҳоли (А_ban) ва ишсиз аҳоли (А_ishs) сонлари йиғиндисига тенг:

Бу кўрсаткич қуйидаги формула асосида ҳисобланади:

1. 
   Иқтисодий фаол аҳоли коэффициенти (К_ifa)
   

2. 
   Иқтисодий нофаол аҳоли коэффициенти (K_iqnofa),
   

бу ерда, (K_iqnofa),-иқтисодий нофаол аҳоли.

3. 
   Бандлик коэффициенти (К_ban) тенг:
   

yoki

4. 
   Ишсизлик коэффициенти (К_ishs)тенг:
   

yoki

5. 
   Mеҳнат қилиш ёшидаги аҳолини демографик юкламаси коэффициентлари:
   

А. Потенциал алмашув коэффициенти;



бу ерда:
А_0-15 – 0-15 ёшгача бўлган аҳоли сони;
A_layoq – меҳнат ёшидаги, меҳнатга лаёқатли аҳоли сони.
Б. Нафақахўрлар юклама коэффициенти;

бу ерда, - нафақахўрлар сони;
В. Умумий юклама коэффициенти тенг:


yoki


Юқорида келтирилган кўрсаткичларни қуйидаги шартли мисолда ҳисоблаш технологиясини кўриб чиқамиз:

1-мисол. Республика бўйича иқтисодий фаол ва иқтисодий нофаол аҳоли тўғрисида қуйидаги маълумотлар келтирилган (минг киши).