Меҳнат анъаналарида меҳнат тарбияси. Халқ оғзаки ижоди жанрларида меҳнат тарбиясининг тарғиб этилиши

Меҳнат едиради, ҳунар кийдиради
Қадим замонларда бир кишининг учта ўғли бор экан. Вақти-соати келиб, отанинг қазоси яқинлашгач, болаларини ёнига чақириб, шундай деди: болаларим, сизларга қолдирадиган мол- мулким, тилла- кумушларим йўқ. Фақат икки оғиз сўзим бор. Шунга амал қилсангизлар, камлик тортмай, яхши еб, яхши кийиб юрасизлар, дебди. «Уйқуни ширин қилиб ухланглар, овқатни ширин қилиб енглар», - дебди-да омонатини топширибди. Бу гапни катта ва ўртанча ўғил бир хил тушунишибди, кенжа ўғли эса бошқа нарсани ўқибди. Катта ўғил ҳовлисига сув септириб, дарахт тагидаги супага қалин жойни тўшаб, вақти-вақти билан ёнбошлаб, отам айтганидек «Уйқуни ширин қилиш керак», деб, устма-уст овқатлар қилдириб, «Отам айтганидек, овқатни ширин қилиб ейиш шу-да», дея турли хил таомлар тановвул қилиб юраверибди. Ўртанча ўғил ҳам акам отамнинг айтганини ўрнига қўйди, мен ҳам шундай қиламан, -деб у ҳам «Овқатни ширин қилиб, уйқуни ширин қилиб» яшайверибди. У ёққа ағанаб, бу ёққа ағанаб, еб, ичиб, еган овқатининг ҳам, ухлаган уйқусининг ҳам мазасини билмай юраверибди.
Бора-бора ака-уканинг ейишга овқати-ю, кийишга кийими, ётишга кўрпаси қолмай, ночор аҳволга тушиб қолишибди.
Кенжа ўғил темирчилик ҳунарини ўрганибди. У ишлаб, ҳориб-чарчаб, келганда еган қаттиқ нони-ю, ичган суви боргансари ширин таътийверибди, устига -устак давлати зиёда бўлиб, кетаверибди.
«Меҳнат едиради, ҳунар кийдиради» дегани шу бўлса керак.
Бугунги кунда халқ оғзаки ижодига меҳр-муҳаббат руҳида тарбиялаш ёрдамида, ўқувчиларда касб эгаларига меҳр-муҳаббат билан қараш, уларни ҳурмат қилиш, инсоннинг моддий фаровонлигини юксалтириш ва кишиларда юксак маънавий фазилатларни ривожлантиришга ғамхўрлик қилиш ҳақидаги билим, кўникма ва малакаларини шакллантириш касб танлашнинг асосий негизини ташкил этади. Ҳозирги давр талаби ўқувчиларни ҳаётга ҳар томонлама тайёр қилиб боришдир. Бунинг учун биринчи навбатда, юксак даражада билимга эга бўлиши, иккинчи навбатда, ғоявий-сиёсий жиҳатдан саводхон бўлиши, учинчи навбатда эса, Ватанга муҳаббат туйғусини шакллантириш, маърифатли, маданиятли касб эгаси бўлиб етишишларини таъминлаш, ёшларни ақлан-жисмонан соғлом бўлиши учун ижтимоий-иқтисодий муҳит яратиш ҳамда таълим-тарбиянинг самарали тизимларини яратишни талаб этилади.