Ámeliy jumıs 14 Issılıq balansın esaplaw

Issılıq balansı tómendegi tártipte anıqlanadı:

I. Payda bolıp atırǵan ıssılıq = Qj - tabıladı. Qj = malxanadaǵı jámi haywanlar tárepinen 1 saatta ajıratılıp atırǵan erkin ıssılıq muǵdarı haywanlardıń tiri salmaǵı hám ónimdarlıǵı boyınsha kesteden tabıladı. (9 keste)

II. Sarplanıp atırǵan ıssılıq tabıladı.

1. Q vent = dt x (L x 0,24) = Ventilaciya hawasın ısıtıw ushın sarplanǵan ıssılıq muǵdarı tabıladı.

2. Q tús = dt x ( K F) = Malxanadaǵı tosıqlardı ısıtıw ushın sarplanǵan ıssılıq muǵdarı tabıladı.

3. Q ıǵal = W_b x 0,595 = Poldan kóterilgen qosımsha ıǵallıqtı ısıtıw ushın sarplanǵan ıssılıq muǵdarı tabıladı.

4. Payda bolıp atırǵan hám sarplanıp atırǵan ıssılıq arasındaǵı parq tabıladı.

5. Malxanadaǵı nulevoy balans anıqlanadı.

6. Malxananıń ishki temperaturası anıqlanadı.

7. Malxanadaǵı salıstırma ıǵallıq tabıladı.

Mısal. Iǵallıq boyınsha jasalma ventilaciyanı esaplaw haqqında islengen mısal materiallarınan paydalanamız.

1. Payda bolıp atırǵan ıssılıq tabıladı.

Qj = nı tabıw.

a) 1 bas 600 kg.lıq buwaz sıyırdıń 1 saatta 670 kkal/s ıssılıq ajıratadı. Jámi 10 bas x 670 = 6700 kkal/s

b) 1 bas 10l sút beriwshi 500 kg.lıq sawın sıyır 1 saatta 682 kkal/s ıssılıq ajıratadı. Jámi 30 bas x 682 = 20460 kkal/s

v) 1 bas 5l sút beriwshi 550 kg.lıq sawın sıyır 1 saatta 664,5 kkal/s ıssılıq ajıratadı ( bul interpolyaciya formulası boyınsha esaplanǵan ).

Qj = v + (a - v ) x ( d - s₂ ) / s₁ - s₂

Qj = v+(a-v)x(d-s₂)/s₁-s₂ = 602+(727+602)x(550-500)/600-500 =

= 602+(125x50)/100 = 602 +( 6250 / 100) = 602 +62.5 = 664.5 kkal/s

Jámi 10 bas x 664,5 = 6645 kkal/s ıssılıq ajıratadı.

Jámi payda bolıp atırǵan ıssılıq tómendegishe ekenligi anıqlandı. Qj = 6700 + 20460 + 6645 = 33805 kkal/s

Qj = 33805 kkal/s

II. Sarplanıp atırǵan ıssılıq muǵdarı tabıladı:

1) Q vent = dt x (L x 0,24) = Ventilaciya hawasın ısıtıw ushın sarplanǵan ıssılıq muǵdarı tabıladı.

dt = ishki hám sırtqı temperaturalar parqı +12⁰S - ( - 8⁰S) = 20⁰

L m³ = 15917 m³/c

1 m³ hawa – 8⁰S, 745 mm sınap ústinine - 1,306 kg awırlıqqa iye.

Sonıń ushın 4853,7 m³ hawa x 1,306 kg = 6338,9 kg. ǵa teń boladı. Usı hawanı 1⁰S ǵa ısıtıw ushın 6338,9 kg x 0,24 kkal = 1521,3 kkal ıssılıq sarplanadı. Soń jámi hawa muǵdarı temperaturalar parqına deyin ısıtıladı yaǵnıy 1521,3 kkal x 20 = 30426 kkal ıssılıq ventilyaciya hawasın ısıtıw ushın sarplanatuǵın eken.

Q vent = dt x (Lx0,24) = 20 x (6338,9 x 0,24) = 20 x 1521,3 = 30426 kkal/s sarplanadı.

2) Q tus = dt x ( K F) = Malxanadaǵı tosıqlardı ısıtıw ushın sarplanǵan ıssılıq muǵdarı tabıladı. Bunıń ushın imarattaǵı tosıqlardıń beti anıqlanadı.

a) Poldıń beti X = 36 x 10 = 360 m²

b) tam bası X = 36 x 10 = 360 m²

v) Ayna X = (1,2 x 1,5) x 24 = 1,8 x 24 = 43,2 m²

g) Esik X = ( 2,5 x 3) x 4 = 7,5 x 4 = 20 m²

d) Ulıwma diywal X _ulıwma = (36 x 2 + 10 x 2) x3,2 = 294,4 m²

Tiykarǵı diywal beti X_{tiykarǵı diywal} = X _ulıwma - (X_e – X_a) =294,4 m² – (43,2 m² – 20 m²) = 294,4 – 63,2 = 231,2 m²

Tosıqtıń atı	Tosıqtıń beti, m^2	Tosıqtıń ıssılıq ótkiziwsheńlik koefficienti, K	Tosıqtıń ulıwma ıssılıq ótkiziwsheńligi, 
Pol	360	1,10	396
Tam bası	360	0,39	140,4
Ayna	43,2	5	216
Esik	20	4	80
Tiykarǵı diywal	416,8	0,70	291,7
13 %	-	-	76,4
Hámmesi	-	-	1200,5

Ózbekstan sharayatında qıstıń suwıq waqıtlarında esik, ayna hám tiykarǵı diywaldıń ıssılıq ótkiziwsheńligi 13% ke kóbeyedi.

587,7 kkal/s - 100%

X - 13%

X = 587,7 x 13 / 100 = 7640,1 / 100 = 76,4 kkal/s

Solay etip, jámi tosıqlardı ıssılıq ótkiziwsheńligi 13% menen birgelikte 396 + 140,4 + 587,7 + 76,4 = 1200,5 kkal/s. qa teń.

Malxanadaǵı jámi tosıqlardı ısıtıw ushın tómendegi muǵdarda ıssılıq sarplanadı. Q tus = dt x ( K F) = 20 x 1200,5 = 24010 kkal/s.

3. Q ıǵal = W_b x 0,595 = Poldan kóterilgen qosımsha ıǵallıqtı ısıtıw ushın sarplanǵan ıssılıq muǵdarı tabıladı.

Poldan kóterilip atırǵan qosımsha ıǵallıq - 10 % = 2250,6 g/saatqa teń

Q ıǵal = W_b x 0,595 = 2250,6 g/s x 0,595 = 1339,1 kkal/s ıssılıq sarplanǵan.

4. Payda bolıp atırǵan hám sarplanıp atırǵan ıssılıq arasındaǵı parq tabıladı. Bul parq zoogigienalıq dárejede 10 % ten aspawı kerek.

Df = Qj - (Q vent + Q tus + Q ıǵal) = 33805 - (30426 + 24010 +1339,1 ) =

= 33805 – 55775,1 = - 21970,1 kkal/saat.

5. Malxanadaǵı nulevoy balans anıqlanadı. Bunda tómendegi formuladan paydalanıladı.

Dt = Qj - Wb / L x 0.24 +KF + 13%

Dt = Qj – Wb / L x 0.24 + KF + 13% = 33805 – 1339,1 / 1521,3 + 1200,5= 32465,9 / 2721,8 = 11,9⁰S

6. Malxananıń ishki temperaturası anıqlanadı.

T⁰S ishki = dt⁰ nul - T⁰ sırtqı = 11,9⁰S - 8⁰S = 3,9⁰S.

Demek malxananıń ishki temperaturası +12⁰S emes. bálkim +3.9⁰S qa teń eken. Bul waqıtta imarattaǵı salıstırma ıǵallıq kóbeyip ketedi.

7. Malxanadaǵı salıstırma ıǵallıq tómendegishe tabıladı.

R = q_{1 x} 100 / E t⁰_ishki

R = q_{1 x} 100 / E t⁰_ishki = 8,89 x 100 / 6,06 = 146,7 %

Normativ boyınsha salıstırma ıǵallıq 85 % ten aspawı kerek.

Juwmaq.

Biz orınlap atırǵan mısalımızda ıssılıq balansı, deficit ıssılıq - 69653,1 kkal/saatqa teń keldi. Bunıń ushın jetispeytuǵın ıssılıqtı támiynlew maqsetinda malxanada zárúr bolǵan zoogigienalıq ilajların aytıń. Bazı jaǵdaylarda kaloriferden paydalanıw usınıs etiledi.

Qadaǵalaw sorawları.

1. Issılıq balansı degende neni túsinesiz?

2. Malxanada ıssılıqtıń sarplanıw jolların aytıń?

3. Tosıqlarǵa sarplanıp atırǵan ıssılıqtı kemeytiriw jolları?

4. Haywanlar tárepinen ajıratılıp atırǵan ıssılıq muǵdarı nege baylanıslı?

5. Issılıq balansı ne hám onıń áhmiyeti?