Melioratsiya

Kaval’er tekislovchi mashinaning asosiy ko^rsatkichlari
Ko'rsatkiehlari
QiymatJari
Q u w a ti,  kVt
3 7 -9 6
Ish jihozining uzunligi,  m
2 ,5 -6 ,8
Ish jihozining balandligi, m
0 ,8 -1 ,7 5
Tuproqni  k o ‘tarish  balandligi,  ni
0 ,6 -1 ,0 5
Qamrash  burchagining chegaraviy qiymati,
4
^
£
О
с
grad
6 5 0 -4 7 0 0
Ish  jihozining  m assasi, kg
3.2. Kanal tubi va devorlari (otkosi)ni tekislash mashinalari
Qazilgan  kanallaming  tubi  va  devorlari  (otkosi)ni  tekislashdan 
asosiy  maqsad,  uning  sirtiga  yoqori  sifatli  va  bir  xil  qalinlikda  beton 
yotqizish  uchun  uning  g ‘adir-budurligini  iloji  boricha  (±  2-3  sm) 
kamaytirish  hamda  uni  buzilib  ketishini  oldini  oluvchi  ishlarni 
qo‘shimcha ishlarsiz  bajarishdir.
Kanal  tubi  va  devorlari  (otkosi)ni  tekislovchi  mashinalar  ular 
bajaradigan  ishning  texnologik jarayoniga  qarab,  yarim  tubi  va  devori 
uzunligini  yoki  to ‘liq  sirtini  tekislovchi  mashinalarga  ajratish  mumkin. 
Ularning turlari 3.3-rasmda keltirilgan.
Ular  asosan  bir  cho‘michli  ekskavator-draglaynni  (3.3,  a,  b,  d- 
rasmlar)  xartumi yoki  cho‘michiga maxsus o'zgartirishlar kiritish  orqali 
kanal  otkoslari  tekislanadi.  Bir  cho‘michli  ekskavator-draglaynga 
maxsus  o'rnatilgan  ish jihozi  3,  tortuvchi  arqon  4  yordamida  xartum  2 
ning  pastki  qismida  kanal  otkosga  parallel  ravishda  yoqoriga 
harakatlanib,  uni  tozalaydi  (3.3,a-rasm).  Shu  ekskavatorning  xartumiga 
o'rnatilgan  tirnoqli  7  ish jihozining pastga qiladigan harakati yordamida 
kanal  otkosi tozalanadi  (3.3,b-rasm).
Kanal otkosini tozalashda, traktor va avtogreydr bazasidagi maxsus 
ish  jihozli  tozalagichlardan  ham  foydalaniladi  (3.3,  e,  f   g,  h-  rasm). 
K o‘p  cho‘michli  17  ish  jihoziga  ega  boMgan  kanal  otkosini  tozalash 
uchun  moMjallangan  ekskavator,  maxsus  kanal  tubi  va  qirg‘og‘iga
32

---

o ‘rnatilgan temir yoM  18 ga o ‘rnatilgan ferma  16 dan tashkil topgan  (3.3, 
i-rasm).  Cho'm ichlar yordamida  kanal  otkosidagi  gruntlar  qirqilib,  tas- 
raali  yoklagich  19  ga  tusliadi  va  u  tuproqni  m a’lum  masofaga  chiqarib 
tashlaydi.  Temir  yoMlar,  kanal  nishabligiga  mutanosib  ravishda 
o'm aliladi. Bu mashmaning yutugM, ularning to‘xtovsiz ishlashidir,
Kanal  sirtini  toMiq  tekislovchi  mashinalar asosan  tubining eni  3  m 
gacha boMgan va tekislash qalinligi yoqori boMgan kanallami tozalashda 
ishlatiladi.  Kanal  qirg'oqlariga  o'm alilgan  temir  yoM  nishabligi  kanal 
nishabligiga  mos kelishini  ta!minlashi  lozim.  Shunda kanal  sirtini  sifatli 
tekislashga imkoniyat yaratiladi.
3.3-rasm.  Kanal tubi va devorlari (otkosi)ni tekislash mashinalari: