|
575
.
maktabgacha ta’lim sohasida mutaxassislarning xalqaro tarjibasini oʻrganish
maqsadida oʻquv safarlarini tashkil etadi.
Kelgusi asr, o‘z navbatda, innovatsion strategiyalar, raqobat kurashi asri
bo‘ladi,bunda korxona va tashkilotlarining omon qolishi, ularning rivojlanishi
innovatsion faollik darajasi,amalga oshirilayotgan innovatsion jarayonlar qay
darajada bo‘lishi bilan belgilanadi. Amaliyot bizga quyidagicha xulosa chiqarish
imkon beradi: ta’lim muassasasi innovatsiyalarning turli bosqichlarida, “Eski”
holatdan yangilangan holatga o’tish intensivligidadir. Bu jarayonlarning barchasi
ta’lim tashkilotlarining boshqaruv tuzilmasini yangilash bilan bog‘liq, chunki agar
boshqaruv tizimi isloh qilinmasa, demak, innovatsiyalarni amalga oshirishda bir qator
jiddiy to‘siqlar paydo bo‘ladi. Hozirgi kunda O‘zbekiston Respublikasi Janubiy
Koreya Respulikasi bilan hamkorligida maktabgacha ta’lim tizimini tubdan
yangilash, sohada haligacha yechimi topilmay kelgan muammolarni bartaraf etish,
boshqaruv infratuzilmasini modernizatsiyalash, tajribali, yuqori malakali va kasbiy
jihatdan puxta bilimga ega bo‘lgan raqobatbardosh kadrlarni ishlab chiqish yaxit
tizimi yo‘lga qo‘yildi. Shu kundan boshlab maktabgacha ta’lim tashkilotlari
faoiliyatining huquqiy-me’yoriy asosi takomillashmoqda; maktabgacha ta’lim
tashkilotlari moliyaviy-xo‘jalik faoliyatinining yangi turlariga o‘tmoqda; nodavlat
maktabgacha ta’lim tashkilotlari tarmog‘i kengaymoqda; ta’limning ilg‘or
texnologiyalari joriy etilmoqda.Moliya institutlari ishtiroki va ko‘magida investitsion
va tajriba-sinov ishlari sezilarli darajada kuchaymoqda. Biroq, ushbu jarayonlarga
muvofiqlashtirish, yaxlit tizim sifatida faoliyat ko‘rsatish uchun keng qamrovli
natijalarining monitoring asosida samaradorlik darajasini aniqlab borishning aptimal
mexanizmini ishlab chiqish, tizimda amalga oshirilayotgan islohotlar, o‘zgarishlar
ham maktabgacha ta’lim tashkilotlardagi ta’lim jarayoni va uning samaradorligini
ta’minlash yo‘nalishidagi maxsus tadqiqotlar o‘tkazishni talab etadi. Fan, ta’lim,
madaniyat va sport masalalari qo‘mitasi tomonidan maktabgacha ta’lim tizimining
rivojlanishini, jumladan, bolalarning maktabgacha ta’lim tashkilotlariga jalb
qilinishini, zamonaviy pedagogik va axborot kommunikatsiya texnologiyalari asosida
ularni tarbiyalash va o‘qitish darajasi hamda sifatini o‘rganishga, sog‘lom va har
tomonlama barkamol avlodni shakllantirishga doir bir qator qonun-hujjatlar,
farmoyishlar ishlab chiqildi.
Hozirgi zamon talablari va standartlarini inobatga olgan holda maktabgacha
ta’lim tashkilotlari tarmog‘ini kengaytirishga, ularni qayta qurish va modernizatsiya
qilishga, boshqaruv tizimida shaffoflik va samaradorlikni ta’minlash, xodimlarni
tayyorlash, qayta tayyorlash, malakasini oshirish, o‘z sohasining yetuk bilimlilarini
tanlab olish va ularni rivojlantirish masalalari alohida ahamiyat kasb etmoqda. Har
576
bir sohani samarali idora etish, avvalombor, boshqarish tamoyil va mezonlari, usul va
uslublarining ilmiy asoslangani, qay darajada takomillashgani bilan belgilanadi. Shu
bois ularning har birini tavsiflash mohiyatini ifodalashga ehtiyoj tug‘ilishi tabiiy. Bu
ustuvor tamoyillarga tayangan holda maktabgacha ta’lim tizimini boshqarishda
quyidagi omillar alohida ahamiyat kasb etadi:
1)
demokratik-xalqparvarlik asosida boshqaruv.
O‘zbekiston Respublikasi
Konstitutsiyasi va Maktabgacha ta’lim tizimiga doir qonun hujjatlari asosida ishlarni
tashkil etish;
2)
yakkaboshchilik tamoyili
– ma’lum maqsadga qaratilgan ish usuli bo‘lib,
maktabgacha ta’lim muassasalari yillik ish rejasini to‘liq bajarishga qaratiladi;
3)
aniqlik tamoyili –
pedagogik, metodik va xo‘jalik ishlarini ma’lum maqsadga
qaratilgan holda aniq, puxta tashkil etish va bajarilishini tahlil qilish;
4)
hamkorlik tamoyili –
barcha masalalarni jamoa a’zolari bilan birgalikda hal etishni
nazarda tutadi;
5)
tanqid va o‘z-o‘zini tanqid qilish –
rahbar va har bir xodimning o‘z ishiga nisbatan
talabchanlik bilan yondashish, mehnat va ishlab chiqarish intizomiga rioya qilish,
bajaradigan ishlarga tanqidiy munosabat;
6)
farqlash tamoyili –
ishdagi ijobiy va salbiy jihatlarni va ilg‘or ish tajribalarini ko‘ra
olish;
7)
yangilikni his qila olish tamoyili -
o‘z ustida tinimsiz ishlash asosida ta’lim sohasida
o‘zgarish va yangiliklardan xabardor bo‘lish, zamonaviy axborot-kommunikatsiya va
ilg‘or pedagogik texnologoyalarini o‘zlashtirish va ish faoliyatida qo‘llay olish.
Xulosa qilib shuni aytish joizki, bugungi kunda jamiyat hayotining barcha
sohalarida, shu jumladan, boshqarish jarayonida zamonaviy axborot-kommunikatsiya
va innovatsiya texnologiyalari tatbiq etilmoqda. Zero, bugun boshqaruv jarayonini
ilmiy yondashuvga tayanishida namoyon etadi. Albatta, rahbar shaxs muayyan
sohani, korxona yoki tashkilotni samarali boshqarishi uchun, avvalo,yetarli malaka va
bilim, rahbarlik salohiyati, ko‘plab ma’naviy- axloqiy xislat va fazilatlar sohibi yoki
sohibasi bo‘lishi darkor. Ta’lim sohasi, jumladan, tashkilotlardagi boshqaruv
faoliyatida nazariy bilim va amaliy tajriba va ko‘nikamalarni o‘zaro uyg‘un holda
qo‘llash ta’lim-tarbiya bilan bog‘liq masalalarni talab darajasida hal etish, bu
jarayonda foydalanadigan usul va uzluksiz takomillashtirib borish, umuman olganda,
maktabgacha ta’lim-tarbiya tizimini yanada rivojlantirishga xizmat qiladi. Shu
577
ma’noda, kadrlar tanlash, tayyorlash, malakasini oshirish barobarida ularning
rahbarlik salohiyati va ma’naviyatini yuksaltirish g‘oyat muhim ahamiyat kasb etadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
