Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №25 (том 3)

METODOLOGIYA 
 
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019- yil 29- apreldagi ПФ-5712-son 
farmoniga muvofiq 2030- yilga kelib TIMSS xalqaro dasturi reytingida jahonning 
birinchi 30 ta ilg’or mamlakatlari qatoriga kirishiga erishish hamda xalq ta’limi 
tizimida ta’lim sifatini baholash sohasidagi xalqaro tadqiqotlarni tashkil etish asosida 
o’quvchilarning o’qish, matematika va tabiiy yo’nalishdagi ta’lim sifatini 
baholashning milliy tizimini yaratish vazifalari belgilangan. TIMSS (inglizcha Trends 
in Mathematics and Science Study) — maktabda matematika va tabiiy fanlarni
o‘qitish sifatining xalqaro monitoringi bo‘lib, Ta’lim yutuqlarini baholash xalqaro 
assotsiatsiyasi (IEA) tomonidan tashkil etiladi. U birinchi marotaba 1995 yilda Ta’lim 
yutuqlarini baholash xalqaro assotsiatsiyasi tomonidan o’tkazilgan. Uning matematik 
va tabiatshunoslik ta’limi sohasidagi oldingi qiyosiy tadqiqotlardan asosiy farqi bitta 
mashg’ulotda (matematika va tabiiy fanlar) ikkita fanning birlashishi edi. 1995 
yilgacha matematik va tabiiy fanlar ta’limi sohasidagi qiyosiy tadqiqotlar alohida-
alohida olib borilgan . 1999 yilda TIMSS tadqiqotida asosan 1995 yildagi tadqiqotlar 
usullari va vositalari ishlatilgan va shuning uchun TIMSS-R – TIMSS-Repeat deb 
nomlangan. U faqat 8 ta sinfda o’tkazilgan . 
2003 yildan beri TIMSS monitoring tadqiqotiga aylandi va yangi nomi “Trends in 
Mathematics and Science Study “ (Matematik va tabiiy fanlarni o’qitish 
tendentsiyalari) deb nomlandi. Uning asosiy maqsadi – umumiy o’rta ta’lim tizimining 
4 va 8-sinf o’quvchilarida matematik va tabiiy fanlarning ta’lim sifatini qiyosiy 
baholash. Har to’rt yilda 4 va 8-sinf o’quvchilarining o’quv yutuqlari baholanadi, ular 
nafaqat bilim va ko’nikmalarni, balki fanlarga bo’lgan munosabati, qiziqishlari va 
motivatsiyasini ham o’z ichiga oladi. Tadqiqot shu tarzda rejalashtirilganki, uning 
natijalari har 4 yilda 4-sinf o’quvchilari 8-sinf o’quvchilari bo’lganda ishtirok etuvchi 
mamlakatlarning matematik va tabiiy fan tendentsiyalarni kuzatish imkonini beradi. 
Shunday qilib, boshlang’ich va o’rta maktablarda o’quvchilarning o’quv yutuqlari 
monitoringi amalga oshiriladi, shuningdek, boshlang’ich maktabdan asosiy maktabga 
o’tish davrida matematik va tabiiy fandagi o’zgarishlar kuzatiladi.