Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №25 (том 3)

ФИО авторов: 
Ғойипов Отабек Шамсиддинович 
ассистент Самарқанд давлат 
ветеринария медицинаси, чорвачилик ва биотехнологиялар университети 
Тошкент филиали,
 
Ахмадхўжаева Нозимахон Фахриддин қизи 
магистрант Самарқанд давлат 
ветеринария медицинаси, чорвачилик ва биотехнологиялар университети 
Тошкент филиали
 
Название публикации:
«ПАРРАНДАЛАР МИКОТОКСИКОЗИ ВА УЛАРГА 
ҚАРШИ КУРАШИШ УСУЛЛАРИ» 
Аннотация 
Паррандаларнинг маҳсулдор зотлари микотоксинларга ниҳоятда таъсирчан 
ҳисобланади. Уларнинг шикастланиши клиник белгилар орқали намоён 
бўлмасада, маҳсулдорликнинг сусайиши муқаррардир. Микотоксикозлар 
томонидан паррандаларда учрайдиган юқумсиз касалликлар ва уларни олдини 
олиш усуллари тўғрисидаги адабиёт маълумотлари ва кузатишлар нитажасида 
таҳлил қилинган. 
Калит сўзлар:
Микотоксин, афлотоксин, иқтисодий, адсорбция, 
фумонизин, адсорбент. 
Кириш.
Микотоксикозлар–бу 
заҳарли 
метоболит 
қўзиқоринлар 
(микотоксин) келтириб чиқарадиган касалликлардир. 1960 йилларнинг 
бошларида афлотоксинлар билан микотоксинлар устида иш олиб боришга 
туртки бўлади. Алфотоксинлар бир қанча Аспергиллуслар кўринишида бўлиб, у 
уй паррандалари ва балиқларда касалликларни келтириб чиқарган. 
Афлотоксинларнинг аҳамияти уларда канцероген хоссаларнинг мавжудлиги 
ҳисобланади. Ҳозирги кунга келиб юздан ортиқ микотоксинлар аниқланган 
бўлсада, уларнинг заҳарлилиги, касалликларни келтириб чиқариши ва 
органларга таъсир этиш даражаси табиат хилма–хиллигига мос равишда турли–
тумандир. 
Микотоксинларни 
паррандачиликда 
махсулот 
етиштириш 
самарадорлигига таъсирини бевосита озиқлантиришнинг самарадорлигида, 

---

34 
пигментациялашда, сертухумлилик ва такрор ишлаб чиқаришни ўлчаш орқали 
аниқлаш мумкин. 
Микотоксикоз паррандачиликда иқтисодий аҳамиятга молик бўлган 
муаммолардан бири саналади. Паррандаларнинг маҳсулдор зотлари 
микотоксинларга ниҳоятда таъсирчан ҳисобланади. Уларнинг шикастланиши 
клиник белгилар орқали номоён бўлмасада, маҳсулдорликнинг сусайиши 
муқаррардир. 
Табиий шароитларда мавжуд бўлган микотоксинларга қараганда химик 
усул билан киритилган холдаги микотоксинлар заҳарлилик хоссаси камроқлиги 
кенг тарқалган омиллардан саналади. Бу жараённинг сабаби микроскопик 
замбуруғлар яшаш даврида турли хил заҳарларни ишлаб чиқиб, уларнинг 
миқдори ўндан зиёддир, ушбу замбуруғлар таъсири натижасида заҳарли эффект 
ҳосил бўлади. Лабароториялар бизга маълум бўлган микотоксинларнинг кичик 
бир қисмини аниқлаши мумкин. Микотоксинларнинг зарарли таъсири ҳозирча, 
минимал даражада ўрганилган бўлсада, амалиётда катта аҳамиятга эгадир. 
Мураккаблик шундаки, турли хил шароитларда мавжуд бўлган хилма–хил 
кўзиқоринларда синтезлашувчи микотоксинларнинг миқдорий ва сифатий 
таркибининг бетакрорлиги ва олдиндан айтиб бўлмаслигидир.