Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №25 (том 2)

DAMASHQQA TASHRIFNI JOMEDAN BOSHLAGAN 
Temur oʻzi zabt etgan mamlakatlarda ham ruhoniy rahbarlarni himoyasiga olardi. 
Koʻpincha ular shaxsan Sohibqiron huzuriga keltirilardi. Amir Temurda katta taassurot 
qoldirsalar, ularni oʻz saroyida yoki Samarqandda xizmat qilishga taklif etar yoki oʻz 
mamlakatlarida qolishlariga bagʻrikenglik bilan ruxsat berardi. Temur din ulamolarini 
doimo omonlikda saqlagan. 
Sohibqiron aziz avliyolar hurmatini bajo keltirib, ular xotirasiga alohida ehtirom bilan 
qaragan. Oʻrta asr tarixchilari tomonidan manbalarda qayd etilishicha, “Dunyo jannati” 

---

433 
deb atalgan Damashq shahrida turganida Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu 
alayhi vasallamning ayollari Umm Salama va Ummu Habiba onalarimizning 
maqbaralari ustiga munosib gumbazlar qurdiradi. Damashqqa kelganining birinchi 
kuniyoq Temur, eng avval, umaviylarning mashhur Jomesini ziyorat qilib, unda namoz 
oʻqiydi. 
Tarixchi Sharafiddin Ali Yazdiyning “Zafarnoma” asarida keltirilishicha, Amir 
Temur tasavvufning mashhur namoyondalaridan biri, xalq orasidagi “Madinada 
Muhammad, Turkistonda Xoja Ahmad” degan naql sohibi Ahmad Yassaviyning Yassi 
shahridagi qabrini koʻp ziyorat qilgan. Uning farmoniga koʻra bu tabarruk shayxning 
qabri ustida ulkan maqbara majmui bunyod etilgan. Binoning loyihasini ishlab 
chiqishda Temurning oʻzi shaxsan ishtirok etgan. 
SOHIBQIRONNING QATʼIY ODATI 
Mualliflar jamoasi tomonidan yaratilgan “Amir Temur jahon tarixida” nomli kitobda 
qayd etilganidek, aziz avliyolarning mozorlarini va muqaddas qadamjolarni ziyorat 
qilish Sohibqiron uchun qatʼiy odat edi. Temur har qachon, hatto harbiy yurishlari 
paytida ham bu odatga soʻzsiz amal qilardi. Aziz avliyolarning mozorlari joylashgan 
shaharlarga zoti poklarning hurmati yuzasidan ziyon-zahmat etishiga yoʻl qoʻymasdi. 
Mashhur arab tarixchisi va mutafakkiri Ibn Xaldun (1332–1406) qamal qilingan 
Damashqqa kelib qoladi. Shu asnoda u Amir Temur tomonidan qabul qilinadi va ikki 
buyuk inson oʻrtasida uzoq va maroqli suhbat boʻlib oʻtadi. Uchrashuv chogʻida 
mashhur tarixchi Sohibqironga Qurʼoni karimning goʻzal bir nusxasini hadya qilganda 
Amir Temur shoshilinch oʻrnidan turib, muqaddas kitobni oʻpib boshiga qoʻyadi. 
Amir Temur boshqa davlatlar, ayniqsa, musulmon davlatlari boshliqlariga yoʻllagan 
maktublarida Qurʼon oyatlaridan koʻp foydalanardi. Masalan, 1393-yilda quldan 
chiqqan hukmdor – Misr sultoni Barquqqa joʻnatgan ikkinchi maktubida Sohibqiron 
tegishli oʻrinlarda etti marta muqaddas kitobdan oyatlar keltirib, oʻz fikrini ifoda 
qilgan. 

---

434 
Xulosa o’rnida aytadigan bo’lsak, Amir Temur hazratlari nafaqat buyuk sarkarda, 
davlat arbobi bolibgina qolmay avlodlarga munosib ma’naviy ustoz hamdir. Amir 
Temurga munosib farzand bolish faqatqina u zotni ismlarini tilga olish bilan emas, 
balki, hayotlarini organib, xulqlari bilan xulqlanish ila yetishiladi.