Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №25 (том 2)

qa. 
“
Sho‘rquduq
borasanmi , 
nariroq 
o‘tib ketasanmi…
” (“Dasht-u dalalarda” 
hikoyasi). 
b) kelishik qo‘shimchasidagi fonetik o‘zgarish: tushum kelishigining -di shaklida 
qo‘llanilishi: 
bizni-bizdi , xatni-xatdi, sizni-sizdi. 

---

615 
-Ishonmaysiz, 
bizdi 
xotin olishimiz juda qiziq bo‘lgan , biz xat yozaydik, keyin ukamiz
xatdi 
yangasiga olib ketaydi.
Sizdi
kitobingiz ichiga solib oboraydi!..Esda qolgan-da , 
domlajon!.. .
(“Lolazor” romani ,292-bet). 
v)qaratqich kelishigi o‘rnida tushum kelishigining qo‘llanilishi. Bu hol nafaqat dialektik, 
balki umuman, so‘zlashuv uslubiga xos xususiyat hisoblanadi: 
mening-mani.
-
Mani 
o‘rtog‘im hech yolg‘on gapirmaydilar,-dedi Muyassar. 
(“Lolazor”
romani , 432-bet).
 
O‘tgan yili-o‘tgan yil.
-
O‘tgan yil
bir uchratuvdim,-dedi chol.
(Galatepaga qaytish” 
qissasi).
 
e) murojaatda qo‘llanuvchi 
ulim, bobosi, momosi
kabi so‘zlar tarkibidagi -m , 
-im,-si egalik qo‘shimchasi so‘zlovchining xususiy munosabatini ifodalab, hissiy 
ta’sirchanlikni oshirgan. 
“Yasha , Nazar , yasha , Yaxshiboy cho‘ponning soddagina
uli!
”
.(“Lolazor” romani, 
512-bet ).
y) -miz. I shaxs ko‘plikdagi egalik affiksining I shaxs birlik affiksi o‘rnida qo’llanilishi: 
-Xullas, Sayfiddin
ukamizning
og‘rinibroq ketayotgani yuragimizni qabartdi. 
(“Lolazor” romani).
Ushbu jumlalardagi ukamiz kabi so‘zlar matnda tushuncha anglatish bilan birga, 
qo‘shimcha emotsional-ekspressiv ma’nolarni ham ifodalagan. Ko‘plikni ifodalovchi 
egalik qo‘shimchalari doimo qandaydir umumiylikni, mavhumlikni ifodalaydi. “Lolazor”
romanidagi Qissanavis tilidan keltirilgan ushbu jumlada ham ko‘plik qo‘shimchasi
shunday uslubiy vazifa bajarib kelmoqda. 
j)-