Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №19 (том 3)

raqib tomonlarning ko‘zga 
ko‘ringan rahbarlarini jinoyat qilishga torting, ularning kelajagini buzing va zarur paytda jamiyat 
oldida sharmanda qiling, deb o‘z askarlariga buyruq beradi. 
Bu esa yovuzlik harakatlarining 
rahbarlarga turli ta’sirlar o‘tkazish bilan amalga oshirish lozimligini ko‘rsatadi. 
Terroristik harakatlarga qarshi kurashda ularning global, mintaqaviy va hududiy manbalarini 
topish va uni bartaraf etish dastlabki vazifalardan biri bo‘lishi lozim. Avvalo bunday yondashuv 
kompleks chora-tadbirlarni talab qilish bilan birga davlatlarning masalan, falastinlik terroristlar 
Isroil davlatidan Yevropaga olib ketilayotgan katta miqdordagi apelsinni simob bilan zaharlashlari, 
shuningdek Fillipin va seylonda ham qishlok xo‘jalik mahsulotlarini zaharlash hollari ro‘y bergan. 
Ayniqsa Tojikistonning Qo‘rg‘ontepasida yuz bergan voqeani alohida qayd etib o‘tish mumkin. 
Rossiyaning 201-moto o‘qchi diviziyasi harbiy xizmatchilarining muayyan bir qismi tarkibida 
gepatit kasalligi bo‘lgan siydikni tarvuz, qovun va shaftoliga singdirish orqali yuqtirilgan.
1994 yil Yaponiyaning Masumoto shahrida «AUM sinrikyo» diniy terroristik tashkiloti 
tomonidan zarin zaharlovchi moddasining ishlatilishi natijasida 7 odam vafot etdi, 114 tasi turli 
darajada tan jarohati oldi. 1995 yilda mazkur terroristik tashkilot tomonidan Tokio shahri metrosida 
16 ta yer osti bekatlarining zaharlanishi oqibatida 12 odam vafot etdi, 4 ming kishi turli darajada 
tan jarohati oldi. 
Hozirgi kunda terroristik tashkilotlarda toksik, kimyoyaviy hamda biologik qurollardan 
foydalanish maqsadida maxsus dasturlar asosida ish olib borishayotgani sir emas.
Terroristik guruhlar o‘zlarining yovuz harakatlarini amalga oshirish maqsadida turli hildagi 
yashirin qurollardan foydalanishga harakat qilmoqdalar. Ayniqsa kishi e’tiborini o‘ziga 
tortmaydigan, kichik hajmli tashqi tomondan kishining har kuni foydalanadigan buyumlar
ko‘rinishida bo‘lgan narsalardan foydalanmoqdalar. (Jamodon, sumka, paket va hokazo.) 
Terroristlar tomonidan ommaviy shikast yetkazish qurollarining foydalanish ob’ektlari, 
odamlar ko‘p to‘planadigan joylar: 
metro bekatlari, aeroportlar, temir yo‘l va avtomobil 
shoxbekatlari, katta ofisli binolar, yopiq turdagi konsert, sport,kinozallari, teatrlar, yirik 
shaharlardagi suv xaydash tizimlari
va hokazo bo‘lishi mumkin.
Yana shuni alohida ta’kidlash joizki, terroristlar o‘ta xavfli ob’ektlarda: 
suv omborlari, 
ommaviy qirg‘inbarot qurollari saqlanayotgan joylar va boshqa shu kabi ob’ektlarga 
ham hujum 
qilishlari mumkin.
Terroristlar ommaviy qirg‘inbarot qurollardan tashqari portlovchi moddalar va 
qurulmalardan foydalanishi mumkin.(mina, fugas, granata). Terroristlar tomonidan kichik hajmdagi 
va turli ko‘rinishdagi portlovchi qurilmalarni qo‘llash orqali o‘z harakatlarini amalga oshirish keskin 
va kuchli tus oldirib yuborildi. Chunki, bunday portlovchi qurulmalar kishi e’tiborini uncha o‘ziga 
tortmaydi. Masalan, «o‘yinchoq mina» hamda «o‘yinchoq qopqonlar» shular jumlasiga kiradi.
Bugungi kunda terroristlar tomonidan qo‘llanilayotgan turli ko‘rinishdagi portlovchi 
qurulmalarning xavfsizlik maydoniga e’tibor beraylik: 
- granata (oskolkaning uchishi 50m-100m ) 
- mina (oskolkaning uchishi 100-300m) 
- keys, ya’ni portlovchi moddalar (xavfsizlik maydoni 250-300m) 
- jamodon, sumkaga solingan portlovchi moddalar (350-400m ) 
- avtomobillarga qo‘yilgan portlovchi modda (600-1500m) 
- «o‘lim belbog‘i» (50-300m). 

---

832 
Hozirgi kunda terroristlar tomonidan qo‘llanilayotgan va keng tarqalgan qurollardan biri bu 
- tuproq ostiga qo‘yiladigan mina va fugaslardir. Fugas tipidagi portlovchi moddani, ya’ni shu 
tipdagi minani mina izlovchi apparatlar yordamida topish mumkin emas. Chunki, bunday tipdagi 
portlovchi qurilma plastik materiallardan yasalgan bo‘lib, uni faqatgina maxsus sapyorlar tayoqchasi 
orqali aniqlash mumkin. Bunday aniqlash jarayoni o‘ta xavfli bo‘lib, kichik bir hato kishi hayotiga 
xavf solishi ehtimoli juda katta.