Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №19 (том 3)

1-o‘quv savoli:
Terrorizmning kelib chiqish ildizlari 
Terrorizm bizga eramizning boshidan ma’lum bo‘lib, tariximiz davomida qo‘llanilib kelinmoqda. 
Terrorizm tushunchasi va milliy ozodlik harakati bir biridan keskin fark qiladi. Inqilobiy ozodlik 
harakatlari, ozodlik-vatan uchun kurashgan bo‘lsalar, 
terroristlar amalda zo‘ravonlik (portlatish) 

---

828 
va qo‘rquvga solish, siyosiy rahbarlarga suyiqasd qilish, o‘ldirish, davlatni ommaviy tartibsizlik 
holatiga keltirish va mavjud hukumat yoki iqtisodiy-siyosiy tuzumni ag‘darishdir
. Dunyo 
miqyosida terrorizm va turli hil aqidaparastlarning ta’limoti va jinoiy ishlari oqibatida millionlab 
insonlarning qurbon bo‘lishi bilan yakun topmoqda, jumladan: 
Hindistonda XIII-XIX- asrlargacha dinniy ta’lim Kali hudosiga qurbon qilish majoralarida 1 
milliondan ziyod insonlarni qatl etganlar. 
XVIII-asrgacha terroristlar diniy (Fanatizm) 
XIX-asrdan boshlab ko‘p darajada siyosiy inqilobiy tusga moyil bo‘lgan. 
XIX-asr Bakunin Rossiya terrorining g‘oyadori bu yerda teraktlarni qo‘llashda aniq siyosiy guruhlar 
bilan kelishilgan. 
G‘arbda ichki terrorning boy tarixi mavjud, 1960-70 yillarda «Veatnes» chap guruhlari unversitetlar 
va boshqaruv binolarida juda ko‘plab qo‘poruvchilik ishlari bilan shug‘ullanib katta talofatlar 
keltirib ko‘plab insonlarning hayotiga zomin bo‘lgan, shulardan Shimoliy Irlandiya, Buyuk 
Britaniya, Fransiya hamda Belgiya davlatlarida.
 
Inson qalbidagi g‘azab, nafrat, yomonlik o‘zaro uyg‘unlashgan holda ong max’suli bilan 
qo‘shilib harakatga kelsa, u moddiylashsa kishi hayoti xavf ostida qoladi. Ayniqsa, uning qo‘lidagi 
moddiylik manbai ancha katta bo‘lsa xavflilik darjasi shuncha yuqori bo‘ladi. U jamiyat 
taraqqiyotiga raxna soladi. 
Terrorizm– inson qalbidagi yovuzlikning moddiylashgandagi bir ko‘rinishi. Yoki 
boshqacharoq qilib aytganda - 
terror yovuz niyatli guruhlarning insoniyatga qarshi e’lon 
qilinmagan urushi
.
Shu o‘rinda aytish mumkinki har qanday yovuz g‘oyaga va uning amalga oshirish mexanizmiga 
o‘z vaqtida zarba berilmas ekan uning ildizlari yanada chuqurroq otishiga yordam berilgan bo‘ladi. 
Chunki, indamaslik yoki u hakda fikr bildirib amaliy chora ko‘rmaslik hayrixoqlik degani bilan 
barobardir.
Jahon hamjamiyati qudratli davlatlar tomonidan terrorizmga qarshi birgalikda, yagona markaz
orqali kurashilganida XX - asrning mo‘jizasi bo‘lgan AQShdagi Xalkaro savdo munosabatlari 
(Egizak) binosi sanoqli daqiqalar ichida yer bilan yakson bo‘lmas edi. Shuningdek Shimoliy 
Irlandiya va Angliyadagi «IRA», Ispaniyadagi «ITA», faoliyat olib borayotgan «Al-Qoida» kabi 
planetamizning turli burchaklaridagi 500 ga yaqin terrorchilik tashkilotlari faoliyatiga chek
qo‘yilgan bo‘lar edi.
Rasmiy ma’lumotlarga qaraganda 1975 yildan 1994 yilgacha dunyoning turli mamlakatlarida
9 mingdan ortiqroq terroristik harakatlar sodir etilgan. Yoki boshqacharok qilib aytsak kuniga 1,3 
martadan terroristik harakat sodir etilgan. Ayrim mutaxassislarning fikriga qaraganda
XX- 
asrda, ya’ni yuz yil davomida atigi 26 kungina tinchlik hukmron bo‘lgan
. Qolgan barcha payt 
planetamizning har bir burchagida urush va qon to‘kilishlar sodir bo‘lib turgan. Bugungi kunda 
terroristik tashkilotlar o‘zlarida mavjud bo‘lgan barcha imkoniyatlarni ishga solib bo‘lsada o‘z 
maqsadlariga erishi sari qonli yurish qilmoqdalar. Masalan, ular turli hildagi kimyoviy va biologik 
qurollardan 200 martadan ortiqroq foydalandilar.