Mehnat unumdorligi turi Mehnat unumdorligini baxolsh usullari

Mehnat unumdorligi turlari

Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solish oldida turgan yangi muammolarni hisobga olib, tipologiyani soddalashtirish va mehnat unumdorligining bir qator darajalarini belgilash maqsadga muvofiqdir.

Iqtisodiy mehnat unumdorligining boshlang'ich darajasi - bu ma'lum bir xodimning mehnat unumdorligi.

Keyinchalik - mintaqa (hudud) yoki sanoat uchun belgilanadigan mahalliy mahsuldorlik. Albatta, bu erda mehnatning ijtimoiy unumdorligini hisoblash mumkin emas, chunki ishsizlik faqat hududlarda qayd etilgan.

Va nihoyat, mamlakatda mehnat unumdorligi bu umumiy ijtimoiy (ijtimoiy) yoki yalpi iqtisodiy (makroiqtisodiy). Ikkinchidan, bizning nuqtai nazarimizga ko'ra, mamlakatning barcha iqtisodiy kompleksida har bir vaqtda amalda ishlatiladigan mehnat unumdorligi darajasi aks etadi.

O'lchov darajasi bo'yicha mehnat unumdorligining taklif etilayotgan tipologiyasi tovarlarni ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan ish hajmi va tarkibiga asoslanadi.

Birinchi holda, bu alohida ish joyi, ishlab chiqarish maydonchasi yoki alohida korxona; ikkinchisida - ma'lum miqdordagi korxonalarni qamrab olishi mumkin bo'lgan hudud yoki iqtisodiy faoliyat turi bilan cheklangan mehnat sohasi; uchinchidan - mamlakatning barcha hududlari, iqtisodiyot tarmoqlari va organik birdamlikka ega korxonalar.

Mahalliy mehnat unumdorligi ko'rsatkichlari individual mehnat unumdorligi darajalarining dinamikasiga bog'liq (mahalliy ijtimoiy bundan mustasno, chunki mehnatning individual ijtimoiy unumdorligi aniqlanishi mumkin emas) va yig'indisi mahalliy dinamikaga bog'liq.

Biroq, mehnat unumdorligining ayrim turlarini hisoblash, bizning fikrimizcha, ishlab chiqarish va mehnat xarajatlari natijalarini har bir aniq o'lchov darajasida, bu darajalarning o'zaro bog'liqligini hisobga olgan holda taqqoslash orqali amalga oshirilishi mumkin.

Xususan, band bo'lganlar soni (iqtisodiy mehnat unumdorligi uchun) yoki iqtisodiy faol aholi soni (ijtimoiy jami mehnat unumdorligi) bo'yicha oldingi darajadagi ko'rsatkichlarning o'rtacha arifmetik qiymati sifatida.