Mehnat ta'limi o'quv jarayonida ta'lim vositalaridan foydalanish metodikasi Reja: I. Kirish II. Asosiy qism


Texnologiya fani o’quv jarayonida ta`lim vositalaridan



Download 170 Kb.
bet7/16
Sana03.03.2023
Hajmi170 Kb.
#916046
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   16
Bog'liq
Mehnat ta\'limi o\'quv jarayonida ta\'lim vositalaridan foydalanish metodikasi

Texnologiya fani o’quv jarayonida ta`lim vositalaridan
foydalanish metodikasi
Ko`rgazmalilik didaktik tamoyillari asosida
Ta’lim vositalaridan foydalanishda ko`rgazmalilik didaktik tamoyili muhim o`rin tutadi.
Natural (tabiiy) ob’ektlar. Tabiiy ob’ektlarga sirasiga jonli va jonsiz tabiat ob’ektlari kiradi, ta’lim oluvchilar ular bilan mashg´ulotlarda tarqatma yoki namoyish qilinadigan materiallar shaklida tanishadilar. Ko`rgazmalilik - tabiiy ob’ektlarni tanlab olish yoki tabiiy ob’ektlarni o`z ichiga tarkibiy qism qilib kiritgan turli qo`llanmalarni loyihalashga qo`yiladigan asosiy talablardan biri. Shu maqsadda o`rganilayotgan tushunchalarning mazmunini ochib berish uchun kerak bo`lgan ayrim tipik belgilarni aniq ifodalashga yordam beradigan ob’ektlar ajratib olinadi. Natural ob’ektlarning qo`lyozmaligini kuchaytirish uchun turli kodlash usullari qo`llaniladi: rangli, raqamli, harfli. Tabiiy ob’ektlarni o`qitish jarayonida ular bilan ishlash uslublaridan asosiylari kuzatish va tajriba o`tkazish hisoblanadi. Ko`rgazmali qo`llan-malar sifatida ishlatiladigan tabiiy ob’ektlar avvalo uning jihoz va moslamalariga maxsus ishlov berish zarur.
O`quv modellari, mulyajlar, maketlar. Modellar tabiiy ob’ektlarning sun’iy ko`-rinishi bo`lib, ularning muhim sifatlari, aloqalari va munosabatlarini qayta takrorlaydigan o`quv ko`rgazmali qo`llanmalar hisoblanadn. Haqiqiy ob’ekt (mikro va makro ob’ektlar) xususiyatlarini ko`rsatishda shartlilik (ramziylik)ka amal qilinadi, o`lchamni kattalashtirish yoki kengaytirish orqali ob’ekt qurilmasi sxema tarzida aks ettiriladi. Modellarning eng keng tarqalgan tipik turlari bu moddiy (predmet) modellardir. Modellar o`z hajmiga ega yoki tekis modellarga bo`linadi. Ularning oraligida relef jadvallar joylashgan. Hajmga ega modellar tarkibiy qismlarga bo`linishi mumkin. Ha-jmga ega bo`lgan modellar sirasiga mulyaj va maketlar kiradi. Mulyaj (maket)lar moddiy ob’ektlarga aynan o`xshatib yaratilgan qo`llanmalardir.
Mulyaj va maketlar atrof-muhit hodisalarning tashqi belgi va xususiyatlarini o`r-ganishda qo`llaniladi. Modellar o`rganilayotgan ob’ektlarning ichki qurilmasi va hara-katlanish tamoyili, mashina va mexanizmlarning kinematikasini o`rganilayotgan vaziyat-larda boshqa aloqalar va munosabatlar mazmunining ham o`rganilishiga imkoniyat beradi.
Ta’lim oluvchilarga ta’lim etiladigan model va mulyaj (maketlar)lar ham xuddi tabiiy ob’ektlar singari tarqatma qo`llanmalarga bo`linadi. Turli xil modellarni loyihalashtirishda bu turdagi o`qitish vositalarining funktsiya va didaktik imkoniyatlaridan kelib chiqqan holda umumiy pedagogik-ergonomik talablarni ilgari surish mumkin, yani axborotlashgan, o`quv jadvalini faoliyatning aniq usullariga adekvantlik (o`rganish, qabul qilish, plakat, sxema, diagramma, grafik va boshqalar) aniq bir tu-shuncha, ko`nikma va bilimlarni shakllantirishda qo`llaniladigan tekis moddiy o`qitish vositasidir. O`quv jadvali aniq va ko`rgazmali holda o`rganilayotgan ob’ekt haqida ilmiy axborot beradi. Jadvallar turli xil bo`ladi.
Kompozitsion - rasm va fotosuratlar;
Grafikli: (chizma, diagramma, sxema va boshqalar);
Belgili - ramziy formula, harf va so`zlar bilan ifodalanuvchi. So`nggi paytda elektrlashgan jadvallar keng qo`llanilmoqda, yani, stendlar, xavfsizlikka oid texnikalar.
O`qitish vositalari orasida oxirgi paytda eng ko`p qo`llanilayotgan vositalar - bu plakatlardir. Plakatlar - quyidagi talablarga javob berishi shart.
Plakatning mazmuni o`rganilayotgan mavzuga oid bo`lishi; plakatda ifoda etilgan chizma etarli darajada katta va uzoqdan ham ko`ra olish imkonini berishi kerak; plakatdagi ob’ektlar tabiiy holatlarida ko`rsatishi shart; plakatda tasvirlangan chizmalarning qismlari masshtab asosida berilishi kerak; eng e’tiborga loyiq qismlar alohida (boshqa) rang bilan ajratib ko`rsatilishi lozim.
Ekran va ekran - tovushlik o`qitish vositalari
Hozirgi zamonda juda keng tarqalgan o`qitish vositalaridandir. Bu o`qitish vosi-talariga qo`yilgan talablar eng avvalo ularning mavzuga oid, ikkinchidan, sifatli bo`li-shidir.
Diopozitiv (slayd) - bu harakatlanmaydigan o`qitish ekran vositasi. Diopozitiv aks etgan chizma va rasmlar odatda plakatdagidan yaxshi qabul qilinadi.
Diopozitiv bu juda qulay o`qitish vositasi, chunki o`qituvchi yordamida materialning qismini, yoki bir kadrni alohida ko`rsatish mumkin. Har bir kadr to`liq bir informatsiyaga ega. Diofilm ham harakatlanmaydigan ekran vositasidir. Bu qo`llanmalarning uslubiy g´oyasi mualliflarining kadrlar ketma-ketligini taminlanishiga e’tibor berishlaridir. Kadrlarning ketma-ketligi o`zgarsa informatsiyaning qabul qilinishida mazmun buzilishi ro`y beradi. Diafilmlarni qo`llashdagi qiyinchilik - ulardagi axbo-rotning ko`pligi va ularning qabul qilib olish uchun vaqtning etmasligidir. Bu qiyin-chilik darsda diafilmlarning ayrim fragmentlarini (bo`laklarini) ko`rsatish orqali engillashtiriladi.
O`quv binosi yaqindagina eng samarali o`qitish vositasi deb etirof etilgandi. Uning ko`rgazmalikligi quyidagi juda boy didaktik immoniyatlaridan kelib chiqadi; katta hajmli informatsiyaning ixchamlantirilishi, fan va texnika tarixiga sayohat qilish, jarayonni tezlatish yoki sekinlashtirish, nihoyat, uni to`xtatish, modellashtirish, moslama va apparatlarining ichki tuzilishini kuzatish, yangi texnologiyasini boshqarish bilan tanishtirish, fan arboblari faoliyati haqida ma’lumot berish, ilmiy-tekshirish laboratoriyasiga «kirish», turli vazifalarni qo`yish, ularni ijobiy hal etish, hamda qi-yoslash o`quv filmlari yordamida amalga oshar edi.

Download 170 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   16




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish