Mehnat muhofazasi va ekologiya kafedrasi

Fanning maqsadi -
talabalarda ishlab chiqarish korxonalarida qulay ish 
sharoitlarini yaratish, kasb kasalliklarini kamaytirish, texnik vositalardan 
foydalanishda ergonomik omillarni e‘tiborga olgan holda inson fiziologiyasi, 
anatomiyasi, angropometrik о‗lchovlar bilan о‗lchash vazifalari mutaxassislar 
tomonidan xavfsiz etilishi kо‗zda tutilgan. 
Fanning vazifalari
–
Ushbu maqsadga erishish uchun fan talabalarni nazariy 
bilimlar, amaliy kо‗nikmalalar, iqtisodiy hodisa va jarayonlarga uslubiy yondashuv 
hamda ilmiy dunyoqarashini shakllantirish vazifalarini bajaradi. 
2.Ma‘ruza mashg‘ulotlari
1-jadval 
№ 
Ma‘ruzalar mavzulari 
Dars 
soatlari 
hajmi 
6-semestr 
1. 
Ish jarayonida odam gavdasining holati va ish mebellari 
1.1 О‗tirib ishlashning afzallligi va kamchiliklari. 
2 
1.2 
О‗rindiqning og‗ish xolati va shakli. Ish yuzasi. Ish yuzasi va 
о‗rindiqning о‗zaro nisbati 
2 
2. 
Bir joy tik turgan holda ishlash 
2.1 
Yengil va og‗ir (yuk kо‗tarish)ishlari. Tik turib ishlashda paydo 
bо‗ladigan og‗riqlar. 
2 
2.2 
Umurtqa suyaklariga tushayotgan mexanik zо‗riqishlar.
Og‗ir yuk kо‗tarishda odam tanasida seziladigan mexanik
2 

---

117 
zо‗riqishlar 
3. 
Doimiy xarakat bilan bog‘liq ishlar. 
3.1 Payafzal va tayanch yuzasining friksion xususiyatlari 
2 
3.2 
Zina, pandus va narvonlarda harakatlanish. Yukni kо‗targan xolda 
harakatlanish. 
2 
4. 
Titrash tо‗g‗risida umumiy tushunchalar о‗lchash usullari. 
4.1 Titrashning turli xil kо‗rinishlari. 
2 
4.2 
Titrashning asosiy tavsiflari. Titrashning logarifmik о‗lchov 
birliklari. 
2 
5 
Titrashning odam tanasiga ta‘siri. 
5.1 Titrashning chastota diapozonlari. 
2 
5.2 
Odamning о‗tirgan va tik turgan holatlarida titrashning turlicha 
ta‘siri.Titrashning odam tanasiga salbiy ta‘siri. Lokal titrash. 
2 
6 
Jarohatlanishni oldini olishning biomexanik aspektlari 
6.1 Odam tanasining mehanik tolerantligi. 
2 
6.2 Operatorlarning turli organlarini jarohat olishdan muhofaza qilish. 
2 
7 
Ish о‗rinini loyixalash va tashkil etishning ergonomik 
asoslari 
7.1 Ish o‘rni va uni tashkil etish. Ish о‗rnini loyihalash mezonlari. 
2 
7.2 Ish о‗rnini loyihalashning antropometrik aspektlari. 
2 
8 
Mehnat va dam olishni tashkil qilishning ergonomik
asoslari 
8.1 Operatorning mehnat va dam olish rejimlari 
2 
8.2 Operator holatini nazorat kilish 
2