Mehnat muhofazasi

Sun’iy nafas berishda
ro‘molcha yoki doka ish-
latish mumkin emas!
Sun’iy nafasni “Og‘izdan-og‘izga” berish usuli. Kaftingizni jabrlanuvchining peshonasiga qo‘ygan
holda, bosh va ko‘rsatkich barmoqlar bilan uning burnini qising. Chuqur nafas olib, og‘zingizni
uning og‘ziga qo‘yib, havoni puflang. So‘ng og‘zini bo‘shatib, nafasni mustaqil chiqishini kuzating.
Nafas chiqishi oxiriga yetmasdan harakatni 3–5 marta takrorlang.
Sun’iy nafasni “Og‘izdan-burunga” berish usuli. Bir kaftingiz bilan jabrlanuvchining boshini ushlang,
ikkinchi kaftingiz bilan uning jag‘idan ushlang. Jag‘ining quyi qismini yuqori tomonga surib
jipslashtiring. Lablarini bosh barmog‘ingiz bilan qising. Chuqur nafas olib, labingiz bilan burun
teshiklarini to‘liq berkitgan holda havoni shiddat bilan burun ichiga puflang. Burunni bo‘shatib,
havoning mustaqil chiqishini kuzating.
Yurak atrofiga zarba berish. Yurakning o‘rta
qismiga 20–30 
sm
balandlikdan zarba beriladi
va shu zahoti yurak urishu tekshiriladi. Yordam
ko‘rsatayotgan odam zarbali massajni qo‘lini
tirsakdan tekislagan holda amalga oshiradi. Har
bir zarbaning oxirida 0,7-0,8 sekund qo‘l
harakati to‘xtashi kerak. Ko‘krak ezilishi 4 
sm
ni tashkil qilishi kerak. Massaj tezligi bir
daqiqada 100 zarba.
Massaj qilishda o‘ng qo‘lning
kafti jarohatlangan shaxsning
ko‘kragiga qo‘yiladi va tåz-tåz
(har daqiqada 60 marta)
bosiladi.
Yurakni uqalash va unda
qo‘llarning holati.

---

50
Bir qutqaruvchi bajarayot-
gan bo‘lsa, 2-3 marta sun’-
iy nafas bårgach, 10-12
marta yurakni tashqi mas-
saj qilish tavsiya etiladi.
Birinchi qutqaruvchi
jabrlanuvchining bosh
tomoniga, ikkinchisi esa
ko‘kragining yoniga
o‘tiradi. Birinchi qutqa-
ruvchi sun’iy nafas
berish, yurak urishi va
ko‘z qorachig‘ini nazo-
rat qiladi. Ikkinchi qut-
qaruvchi birinchi qutqa-
ruvchining buyrug‘i bilan
yurakning tashqi massaji
bilan shug‘ullanadi.