Mehnat muhafazasi

8-Laboratoriya Ishi. Elektr jihozlarini nollashning unumli ishlashini aniqlash.

.
Ishdan maqsad Insonni elektr tokidan jarohatlanishi sabablari, izolyatsiya qilinmagan tok o‘tkazuvchi qismlarga tasodifan tegib ketishi izolyatsiyasi yegan sababi metal qismlarga tokni o‘tib ketishi; kuchlanish ostida)lgan metalmas buyumlardan, qadamli kuchlanishdan va elektr yoyi orqali elektr yarohatlanish, elektr toki ta’siri turlari, odamni tok urish xolati darajalari, odam hushidan ketmagan holda yeqilib tushishi, mushaklarni qisqarishi o‘rganiladi.

Tayanch so‘z va iboralar: jarohatlanish, izolyatsiya, qadamli kuchlanish, elektrooftal`miya, elektr belgi, zarba, klinik o‘lim.
Umumiy baxtsiz hodisalar ichida, elektr tokidan jarohatlanish taxminan 5% tashkil qiladi. Lekin, elektr jarohatlanish ichida og‘ir turli, ayniqsa o‘lim bilan tugaydigan hodisalar 70-75% tashkil qiladi. Elektr hodisalarni asosiy soni, kuchlanishi 1000V gacha bo‘lgan elektr uskunalarga to‘g‘ri keladi. Buni sababi kuchlanishi 1000V gacha bo‘lgan elektr uskunalar keng tarqalgan bo‘lib, ularni ishlatadigan xodimlarni elektr texnikaviy tayyorlanishi past darajada. Kuchlanish 1000 V dan ortiq bo‘lgan elektr jarohatlarni soni ancha kam, va ularga xizmat qiladigan xodimlar mahsus o‘rgatilgan va tayyorlangan sababli baxtsiz hodisalar ham deyarli kam sodir bo‘ladi.
Elektr tok ta’siri natijasida inson tanasini shikastlanishi elektr jarohat deb ataladi. Elektr tokining xatarligi shuki, inson o‘z sezgi organlari bilan, kuchlanish bor-yo‘qligini aniqlamaydi. Odam faqat elektr kuchlanish ostida qolgandan keyin himoyalovchi reaksiyasi kechikib ishga tushadi.
Insonni elektr tokidan jarohatlanishi sabablari quyidagicha: izolyatsiya qilinmagan tok o‘tkazuvchi qismlarga tasodifan tegib ketishi; izolyatsiyasi lat yegan sababi metal qismlarga tokni o‘tib ketishi; kuchlanish ostida qolgan metalmas buyumlardan, qadamli kuchlanishdan va elektr yoyi orqali.
Inson tanasidan o‘tayotgan tok: termik, elektrolitik, biologik ta’sirini va mehanik jarohatlanish olishi mumkin. Termik ta’siri - teri to‘qimasining hujayrasini qizishidan kuydirishigacha olib kelishi mumkin.