Мбт педагогика мажмуа 2020 21 Йил лотинча docx


Umuman “kompetensiya” va “kompetentlik”



Download 6,66 Mb.
Pdf ko'rish
bet166/506
Sana27.01.2022
Hajmi6,66 Mb.
#413337
1   ...   162   163   164   165   166   167   168   169   ...   506
Bog'liq
PED

Umuman “kompetensiya” va “kompetentlik”
atamalari pedagog olimlar tomonidan bir
xilda talqin etilmaydi.
Rus tilidagi “kompetentnost” atamasidagi “nost” suffiksi ma’lum sifatni egallaSh darajasini
bildiradi va Shu bois, “kompetentlilik” atamasi ma’lum sifatlarni, ularni egallaSh darajasini
belgilaSh uchun qo‘llaniladi.
SHundan,
kompetensiya
va
kompetenlilik
tuShunchalari
bilim,
ko‘nikma,
malaka
tuShunchalaridan ko‘ra kengroq ma’noni anglatadi. CHunki ular Shaxsning yo‘nalganligi
(motivatsiyasi, qadriyatlarining yo‘naliShlari), uning stereotiplarini engiSh, muammolarni his etiSh,
kuzatuvchanlik, fikrlaSh qobiliyatini; xarakterini - mustaqillik, maqsadga intiluvchanlik, irodaviy
sifatlarini qamrab oladi.
Hozirgi vaqtda “kompetentlik” tuShunchasi va uning tarkibiga kiruvchi kompetentliklar
mazmunini aniqlaSh, faoliyatning turli sohalarida ularni ShakllantiriSh hamda rivojlantiriSh
muammolari bo‘yicha juda ko‘p tadqiqot materiallari
to‘plangan. Bu esa, ularni tasniflaSh muammosini yuzaga keltiradi. SHu fikrdan kelib chikib
Aleks Mur ko‘pqirrali qobiliyat tuShunchasiga asos soldi.
YA’ni ko‘pqirrali qobiliyatlilik
tuShunchasi kompetentlik tuShunchasiga mos kelib,
uning fikricha “..... ko‘pqirrali qobiliyatlar
Компетентликка
йўналтирилган
таълим
америкалик
тилшунос
Н
.
Хомский
(1965 
йил

Массачутес
университети

томонидан
таклиф
этилган
«
компетенция
»
атамасининг
умумий
маъносида
шаклланади

Европа
Кенгаши
дастури
бўйича
Берн
шаҳрида
бўлиб
ўтган
симпозиумда
(1996 
йил
) «
компетенция
» 
тушунчаси
«
ўқув
»,
«
компетентлик
», «
қобилият
», «
маҳорат
»
сингари
тушунчалар
қаторига
киритилганлиги
таъкидланди

Европа
давлатларининг
таълим
вазирлари
Болония
декларациясида
(1999
йил

таълим
ислоҳатларининг
консептуал
асослари
сифатида
компетентли
ёндошувни
белгилашди
.


120
deganda
turli xil insonlar turli xil uslublar orqali yoki bir inson turli xil narsalarni turli xilda
o‘rganiliShi tuShuniladi
39
Ko‘pqirrali qobiliyat tuShunchasining eng ilg‘or tarafdorlaridan biri asarlari ko‘pchilikka
ma’lum bo‘lgan Govard
Gardnerdir. (1983,1993). (yana ko‘riSh mumkin bo‘lgan asarlar
Armstrong 1994, Xou 1984, 87-92 betlar va Bentli 1998).
40
G.V.Nikitinaning fikricha, kompetentliklar tasnifida bir nechta asoslar mavjud:
- insonning umumiy kompetentligi (matematik, kommunikativ, informatsion, ijtimoiy,
axloqiy va v.h);
- faoliyat turlri bo‘yicha kompetentlik (mehnat, o‘quv, o‘yin, kasbiy va boShqalar);
- faoliyat yo‘nalgan ob’ektlar bo‘yicha kompetentlik (inson-inson, inson-texnika, inson-tabiat,
inson-badiiy timsol va v.h,);
- ijtimoiy hayot sohalari bo‘yicha koipetentlik (maiShiy, fuqaroviy, madaniy va boShqalar);
- ijtimoiy bilimlar tarmoqlari bo‘yicha kompetentlik (matematikada, gumanitar fanlarda);
- iShlab chiqariSh tarmoqlari bo‘yicha kompetentlik (transport, aloqa, mudofaa va
boShqalar);
- qobiliyatlar bo‘yicha kompetentlik (pedagogika, psixologiya, ijtimoiy, ijodiy, texnik va
boShqalar).
Zero, yuqorida aytilgan kompetentlik yo‘naliShlari Shaxs umummadaniy kompetentligining
tarkibiy qismlari hisoblanadi. SHuningdek, Shaxs kompetentligi mazmuniga ko‘ra 3 turga bo‘linadi.


Download 6,66 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   162   163   164   165   166   167   168   169   ...   506




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish