Мбт педагогика мажмуа 2020 21 Йил лотинча docx

konstitutsional
kelib chiqiSh;
somatogen
kelib chiqiSh;
psixogen kelib
chiqiSh;
serebral–
organik
kelib
chiqiSh.
Psixik rivojlaniShi ortda qolgan maktabga borayotgan bolalar o‘ziga xos xususiyatlarga ega
bo‘ladilar. Ular maktabda o‘qiShga to‘la tayyor emaslar, ularda maktabda o‘qiSh uchun zarur
bo‘lgan ko‘nikma va malakalar Shakllanmagan, dastur talablarini o‘zlaShtiriSh uchun layoqati
etarli emas. Ular maxsus yordamsiz hisoblaSh, o‘qiSh va yoziShni, Shuningdek, maktabdagi
tartibni o‘rgana olmaydilar. Faoliyatlarni taShkil etiShda qiyinchilikni his etadilar. Ularda ruhiy
toliqiSh kuzatilib, tez charchaSh, iSh bajariSh qobiliyatining pasayiShi, boShlagan iShini
bajarmaslik kabi holatlar kuzatiladi. Ko‘pincha boShlari og‘riydi.
Psixik rivojlaniShi ortda qolgan bolalarning xulqi ham o‘ziga xos. Maktabda ular o‘zlarini
maktabgacha yoShdagi bolalar kabi tutiShadi. Ularda o‘qiShga nisbatan qiziqiSh yo‘q yoki juda
past bo‘liB, maktabga nisbatan ijobiy munosabat kuzatilmaydi. O‘yin ular uchun asosiy faoliyat
bo‘lib qoladi.
PROQli bolalarni ko‘pincha aqli zaif deb hisoblab xato qiladilar. Ularni o‘zaro farqlaShda
ayrim omillar qo‘l keladi. CHunonchi, PROQ bolalarda oddiy bilimlarni o‘zlaShtiriSh, hisoblaSh
ko‘nikmalarini egallab oliShda qiyinchilik ko‘zga taShlaniShi bilan birga She’r yoki ertaklarni
eslab qoliSh qobiliyati va idrok etiSh faolligi ancha YUqori bo‘ladi. Bunday xususiyatlar aqli zaif
bolalarda kuzatilmaydi.
Ko‘pchilik hollarda PROQ (ZPR) o‘quvchilar ommaviy umumiy o‘rta ta’lim maktablarida
o‘qitiladilar. Ular bilan individual Korreksion iShlar olib borilmaydi, Shu bois ular amalda o‘quv
jarayonidan chetda qoladilar va predmetlarni o‘zlaShtira olmaydigan o‘quvchilar qatoriga
kiritiladilar. Ular maxsus taShkil etiluvchi Korreksion-rivojlantiruvchi ta’limga muhtojlar. Ularga
alohida e’tibor ko‘rsatiSh talab etiladi.
48
https://en.wikipedia.org/wiki/Special_education

---

142