Mazmuni, predmeti va maqsadi

Nazariy  izlanish  usuli

  –

adabiyotlardan  o’rganish  va  tahlil  qilish  hamda 

pedagogic tajribalar asosida olib borilgan izlanishlar. Adabiyotlar ustida ishlashda 

kitob  va  jurnallar,  maqolalar  va  patentlar,  ilmiy  ishlar,  to’plamlar  va  kataloglar, 

internet tizimidan olingan ma’lumotlardan foydalaniladi 

Kuzatish  usuli

-

  odatda,  tabiiy  kuzatish  orqali  talabalarning  fanlarni 

o’zlashtirishlari,  ularning  xulq-atvori  muomalasidan  o’zgarishlarni  hisobga  olish 

va tegishli ta’lim-tarbiya

 

t’siri ko’rsatish yo’llarini belgilash uchun qo’llaniladi/ Bu 

usul  tadqiqotchining pedagogic  tajribani muayyan  bir  tomoni va hodisalarni biror 

maqsadni ko’zda tutib idrok etishi tashkil etadi. Bunda kuzatishlar tezligi va soni, 

kuzatish obyekti, Vaqti, pedagogic vaziyatlarni kuzatish uchun ajratilgan tavsif va 

hokazolar hisobga olinadi. 

Qayd qilish usuliga qarab kuzatishlar turlarga bo’linadi. Bevosita va bevosita 

qayd  qilish  usuli  tadqiqotchiga  real  pedagogic  jarayonda  kuzatuvchining  xatti-

xarakatlari kabilarni yozib qo’yish imkoini beradi. Bevosita qayd qilish usuli biror-

bir  hodisalarning  oqibati  haqidagi  daliliy  materialnin  boshqa  shaxslar  orqali  yoki 

qandaydir  asbobni  qo’llash  vositasida  olishga  imkon  beradi.  Ilmiy-texnika 

taraqqiyoti  asrida    kuzatishning  visual  usullari  xilma-hil  texnika  vositalari 

(kinofilm,  videotasvir,  teleko’rsatuv)dan  foydalanish  oprqali  tobora  ko’p 

qo’llanilmoqda. 

Suhbat  usuli-

so’rashning  bir  turi  bo’lgani  holda  tadqiqotchining  jiddiy 

tayyorgarlik ko’rastishni talab etadi. Chunki  u tekshirayotgan shaxs bilan bevosita 

---

aloqada    bo’lish  vaqtida  og’zaki  suhbat  tarzida,  suhbatdoshning  javoblarini 

yozmasdan, erkin muomala shaklida qo’llaniladi. 

Suhbat  usulida-o’qituvchilar  va  talabalar  jamoasi  bilan  ota-onalar  va  keng 

jamoatchilik  bilan  yakka  va  guruh  tarzidaish  olib  borilganda  qo’llaniladi.  Suhbat 

usulida farqli ravishda intervvu olish usuli oldindan belgilangan savollarni izchillik 

bilan  bayon  qilishni  nazarda  tutadi.Bunda  javoblar  magnit  tasmasiga  yoki 

kassetalarga  yozib  olinadi.  Hozirgi  kunda  ommaviy  so’rash  nazariyasi  va 

amaliyotda intervyu olishning ko’p usullari mavjud Bular: 

•

 

guruhlar tarzida; 

•

 

jadal; 

•

 

sinov va h.k 

Talabalar  ijodini  o’rganishda-ularning  o’ziga  hos  individual  tartibdagi 

faoliyatlariga doir omillar tahlil qilinadi, xulosalar yasaladi.