Мазкур ўқув-услубий мажмуа Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 019 йил октябрда тасдиқланган ўқув режа ва дастур

олий таълимнинг сифати 
(натижа сифатидаги) олий 
таълимнинг ранг-баранг эҳтиёжлар, мақсадлар, талаблар ва меъёрларга 
мувофиқлигидир.
 
8
Коротков, Э.М. Управление качеством образования: учебное пособие для вузов /Э.М. Коротков. — 2-
е изд. — М. : Академический Проект, 2007. — 320 с.

---

59 
Таълим индикаторларига қуйидагиларни киритиш мумкин:
1.
Аҳолининг билим салоҳияти.
2.
Таълим ва меҳнат бозори.
3.
Таълимни шакллантириш.
4.
Таълим олувчилар контингенти.
5.
Таълим муассасалари ходимлари.
6.
Таълим олиш шарт-шароитлари.
7.
Халқаро таққослашлар.
Британиянинг Quacquarelli Symonds(QS) бўйича дунёнинг энг зўр 
ТОП 200 та университетлари рейтинги қуйидаги олтита кўрсаткичларни 
баҳолаш натижасида тузилади:
1.
Академик репутация(academic reputation) – умумий баҳолашнинг 
40%ини ташкил этади.
2.
Иш берувчиларнинг ОТМ битирувчиларига муносабати(employer 
reputation) – умумий баҳолашдан 10 фоизни ташкил этади.
3.
Университет 
ходимлари 
нашрларининг 
цитаталанганлик 
даражаси(citations per faculty)-20 фоиз.
4.
Талабалар ва профессор-ўқитувчилар сони нисбати-(faculty student 
ratio) - 20 фоиз.
5.
ОТМда чет эллик талабалар сони (proportion of international students)-5 
фоиз.
6.
ОТМда чет эллик профессор-ўқитувчилар сони (proportion of 
international faculty)
Юқорида келтирилган кўрсаткичлардан фақат биттагина мезон иш 
берувчиларнинг ОТМ битирувчиларига муносабатини, яъни талабаларни 
тайёрлаш сифатини бевосита кўрсатади. Қолган мезонлар таълим сифатига 
билвосита таъсир кўрсатади. Учинчи мезон кўпгина МДҲ давлатлари 
тадқиқотчилари томонидан танқид этиладиган мезон бўлиб, сабаби бу 
профессор-ўқитувчилар таркибининг тан олинган илмий репутацияси ҳақида 
маълумот беради. Тўртинчи ва бешинчи мезонлар таълим сифатига қараганда 
кўпроқ ОТМнинг маркетинг ва рекрутинг фаолияти тўғрисида маълумот 
беради.
Етарлича машҳур бўлган дунёнинг 100 та ТОП ОТМлари репутацияси 
рейтингини аниқлайдиган Буюк Британиянинг Times-Times Higher Education 
газетасининг Thomsons Reuterrs ахборот гуруҳи билан ҳамкорликдаги ва Ipsos 
Media жамоат фикрини ўрганиш хизмати билан олиб борган тадқиқотлар 
натижалари ҳисобланади. Times Higher Education томонидан аниқланадиган 
бутун дунё бўйича энг зўр университетлар рейтинги 13 та алоҳида 

---

60 
кўрсаткичлардан ташкил топиб, ушбу кўрсаткичлар 5 та категорияга 
бўлинади:
-
таълим бериш-атроф-муҳитни ўрганиш(30 фоиз ҳажмида),
-
тадқиқ этиш-ҳажми, натижалар ва репутация(30 фоиз ҳажмида),
-
цитаталаш-ҳавола(ссылка)ланганлик даражаси (32,5 фоиз),
-
саноат натижалари-инновациялар(2,5 фоиз),
-
халқаро муносабатлар-ходимлар ва талабалар(5 фоиз).
Кўрсатилган мезонлар кўпроқ ОТМ натижаларига йўналтирилган: 
инновация, тадқиқ этиш, цитаталаш.
Ушбу рейтингда таълим олиш жараёнига тўғридан-тўғри муносабатда 
бўладиган-атроф-муҳитни ўрганиш мезони пайдо бўлган. Бундан халқаро 
рейтинглар учун таълим бериш жараёнига мурожаат қилиш камдан кам ҳодиса 
эканлигини англаш мумкин.
Бугунги кунда яна ОТМларнинг рейтингини аниқлаш борасида 500 та 
ТОП Шанхай рейтингни аниқлаш тизими ҳам мавжуд.