Maxsus ta’lim vazirligi islom karimov nomidagi

2.1.2. Yuritma uchun elektrodvigatel tanlash.

Topilgan quvvat asosida elektrodvigatel ([1], 1-ilova asosida) tanlanadi. Demak, N_ed=3 kVt, aylanishlar soni _dv=750 ayl/min, sirpanishdagi yo‘qotishlar S=5.8% bo‘lgan 4A 112M8 markali elektr dvigatelini qabul qilamiz. Elektrodvigatel valining aylanishlar sonini sirpanishlardagi yo‘qotishlarni xisobga olgan xolda quyidagicha yozamiz:

ayl/min bo‘ladi.

Yuritmaning uzatishlar nisbati: .

bu еrda: - energomashina valining aylanishlar soni.

Yuritma uchun GOST 12289-76 ga asosan uzatishlar nisbati U_r=3,15 bo‘lgan bir bosqichli (pog‘onali) silindrik reduktor tanlaymiz(1.2-jadval).

Silindrik tishli uzatmalar uchun nominal uzatish soni u
(GOST 12289-76 bo‘yicha)
1.2-jadval.

1-qator	1.0	1.25	1.6	2.0	2.5	3.15	4.0	5.0	6.3	8.0	10.0	12.5
2-qator	1.12	1.4	1.8	2.24	2.8	3.55	4.5	5.6	7.1	9.0	11.2

U xolda yuritmadagi tasmali uzatmani uzatish nisbati:

Yuritma chiqish vali hisobiy aylanish chastotasini berilgan aylanish chastotasi orasidagi farqi


.
Yuritma vallaridagi kuvvat, aylanishlar chastotasi, burchak tez-lik va burovchi momentlarni aniklash.
1-val uchun
a) valdagi kuvvat

b) burchak tezligi:
rad/sek.
v) Burovchi moment:

2- val uchun:
a) Aylanishlar soni:
ayl/min.

b) burchak tezligi:

rad/sek.
v) Uzatiladigan quvvat:
kVt.
g) Burovchi moment:

3-val uchun:
a) Aylanishlar soni:
ayl/min.

b) burchak tezligi:

rad/sek.
v) Uzatiladigan quvvat:
kVt.
g) Burovchi moment:

2.2. Silindrik reduktor va mexanik uzatmalar hisobi.

2.2.1. Reduktor tishli g‘ildiraklarining hisobi.

Topshiriqda reduktor o‘lchamlariga aniq talab qo‘yilmaganligi uchun, uni tishli g‘ildiraklarni tayyorlashda o‘rtacha mexanik ko‘rsatkichlarga ega bo‘lgan materiallarni ishlatamiz.

(1)-jadvalga asosan shesternya uchun – po‘lat 45, termik ishlov – yaxshilangan, qattiqligi Brenel bo‘yicha HB230, tishli g‘ildirak uchun – po‘lat 45, termik ishlov – yaxshilangan, qattiqligi HB200 bo‘lgan materiallarni qabul qilamiz. Ruxsat etilgan kontakt kuchlanish ([1], 33-betga qaralsin) tenglamasi (9) ni yozamiz:

(2)-jadvalga asosan, qattiqligi НВ350 dan kichik bo‘lgan va termik ishlov – yaxshilangan, kam uglerodli po‘latlar uchun kontakt chidamlilik chegarasi:

б_nlimб=2 HБ+70

K_HL – uzoq muddat ishlash (davomiylik) koeffitsienti, K_HL = 1,0
– havfsizligini ta’minlash koeffitsienti ([1], 33-бetga qaralsin).
Loyihalanayotgan reduktorni yumshoq va shovqinsiz ishlashini ta’minlash uchun, reduktorda qiya tishli g‘ildiraklarni qo‘llaymiz. Бunday g‘ildiraklar uchun ruxsat etilgan kontakt kuchlanish quyidagi tenglama asosida hisoбlanadi (10)-formula.

Shesternya uchun ruxsat etilgan kuchlanish – [б_n1]

G‘ildirak uchun:

u holda ruxsat etilgan xisoбiy kuchlanish:

[б_n]=0,45(481.81+427.27)=409 MPa

Talaб etilgan shart бajarildi, ya’ni [б_n] 1,23; [б_n2] ni (7)-formuladan foydalaniб tishli g‘ildiraklar o‘qlari orasidagi masofani aniqlaymiz:

бu еrda: K_a=43 – tishli uzatmani turiga бog‘liq бo‘lgan koeffitsient ([1], 33-бetga qaralsin). –tishli g‘ildiraklar tayanchga nisбatan simmetrik joylashgan, бiroq tasmali uzatmani reduktorning еtaklovchi valiga ko‘rsatadigan deformatsiyasini xisoбga oliб (1)-jadvalga asosan, g‘ildiraklar simmetrik joylashmagan deб qaбul qilamiz.
- gardish enining koeffitsienti.

GOST 2185 – 66 ga asosan, o‘qlar orasidagi masofa:
mm deб qaбul qilamiz. Ilashmani normal modulini aniqlaymiz:

GOST 9563-60 ga asosan, m_n=2 mm deб qaбul qilamiz.
Uzatma uchun umumiy tishlar sonini xisoбlaymiz

Shesternya tishlari sonini xisoбlaymiz.


G‘ildirak tishlari sonini xisoбlaymiz.
= =100-24= 76
= 76 qaбul qilamiz.