Maxsus qism jamoat xavfsizligi va jamoat tartibiga qarshi jinoyatlar. Harbiy xizmatni o

tugallangan
hisoblanadi. 
Harbiy aslaha-anjomni foydalanish uchun 
birovga berish
uni boshqa 
shaxslarga tekinga (masalan, hadya qilish) berish asosida ifodalanadi. 
Bunda jinoyat predmeti topshirilgan vaqt ahamiyatga ega bo‘lmaydi 
(doimiy yoki vaqtincha foydalanish). 
Harbiy aslaha-anjomni birovga berish harbiy aslaha-anjomni boshqa 
shaxsga amalda o‘tgan vaqtidan boshlab 
tugallangan
hisoblanadi. 
Harbiy aslaha-anjomni garovga qo‘yish
– bu pul yoki mulkiy 
ziyonni qoplash uchun vaqtinchalik topshirish. Harbiy aslaha-anjomni 
behudaga sarflashning bu usuli garovni rasmiylashtirgan vaqtdan boshlab 
tugallangan
hisoblanadi. 
Behudaga sarflashda harbiy mulk hamma vaqt davlat mulki bo‘lib 
qoladi va shuning uchun ham u har qanday vaziyatda g’ayriqonuniy ega-
likdan olib qo‘yilishi lozim, agar qaytarish imkoniyati bo‘lmagan hollarda 
aybdordan uning ikki baravar qiymati undiriladi. 
JK 295-moddasi 1-qismi
bo‘yicha jinoyat 
subyektiv tomondan 
to‘g’ri qasd
shaklida sodir etiladi. Aybdor unga shaxsan foydalanish 
uchun berilgan mulkni sotayotganini, garovga topshirayotganini yoki 
boshqa shaxsga foydalanish uchun berayotganligini anglaydi. 
Jinoyatning 
motivi
va 
maqsadi
qoidaga ko‘ra g’araz, ammo bu 
kvalifikatsiya uchun ahamiyatga ega emas. 
Ushbu jinoyatning 
subyekti
faqat muddatli harbiy xizmat harbiy 
xizmatchisi bo‘ladi. 
JK 295-moddasi 2-qismida
nazarda tutilgan jinoyatning 
obyektiv 
tomoni
xizmatda foydalanish uchun ishonib topshirilgan qurol, o‘q-
dorilar, harakatlanuvchi vositalar, ularni ehtiyotlash qoidalarining buzilishi 
oqibatida texnik ta’minot predmetlarini ifodalaydi. 
Ishonib topshirilgan mulk
deganda, harbiy xizmatchiga xizmatda 
foydalanish uchun o‘rnatilgan tartibda topshirilgan harbiy mulk tushuni-
ladi. 
Ishonib topshirilgan qurol, o‘q-dorilar, harakat qilish vositalari, 
texnika ta’minoti buyumlarini ehtiyotlash qoidalarining buzilishi oqibatida 
harbiy xizmatchi egaligidan chiqib ketishini 
yo‘qotish
deb tushunish zarur 
336 

---

va bunday holda, harbiy qism (harbiy muassasa) vaqtincha yoki butunlay 
yo‘qolgan harbiy mulkdan foydalanish va tasarruf etish imkoniyatidan 
mahrum etiladi. 
Bu predmetlarni yo‘qotganligi bois harbiy xizmatchini javobgarlikka 
tortish uchun harbiy mulkni saqlashning qaysi qoidasi buzilganligini 
aniqlash zarur. Bu qoidalar umumqo‘shin nizomlari, buyruqlari, 
yo‘riqnomalari, uqtirmalari, rahbarnomalari va boshqa saqlash, qo‘riqlash, 
foydalanish, ushbu turdagi harbiy mulkning saqlanishini ta’minlovchi va 
turgan joyi bo‘yicha harbiy qism (harbiy muassasa) hududidan chiqib 
ketish imkoniyatining oldini olib transportirovka qilish idoraviy me’yoriy 
aktlari bilan tartibga solingan. 
Yo‘qotish harbiy xizmatchining ixtiyoridan tashqarida sodir bo‘ladi – 
predmet yo‘qotilgan, unutib qoldirilgan, harbiy xizmatchi tomonidan 
qarovsiz qoldirilganda begonalar tomonidan o‘qirlangan va h.k. bo‘lishi 
mumkin. 
Ko‘rsatilgan predmetlar harbiy xizmatchining egaligidan chiqib ket-
gan vaqtdan boshlab yo‘qotish