Maxsus qism jamoat xavfsizligi va jamoat tartibiga qarshi jinoyatlar. Harbiy xizmatni o

NOTA BENE ! 
Mast holat yoki giyohvandlik vositalari, psixotrop moddalar yoki 
shaxsning aql-idrokiga ta’sir ko‘rsatuvchi boshqa moddalar ta’siri 
ostida bo‘lish –
oddiy fiziologik spirtli, giyohvandlik yoki boshqa mast 
holat, unda shaxsning vaziyatni tushunish va o‘z xulqini nazorat qilish 
imkoniyati yo‘qotilmaydi, lekin cheklanadi.
 
Shaxsning aql-idrokiga ta’sir ko‘rsatuvchi boshqa moddalar qatoriga 
ongni zaharlaydigan turli moddalar kiradi. Klofelinning alkogol bilan har 
qanday foizlarda aralashmasi, xloroform, efir, dimedrolning alkogol bilan 
aralashmasi, tropan guruhidagi alkaloidlarni 
o‘z ichiga olgan 
o‘simliklarning spirtli ekstraktlari va boshqalar, shuningdek, bug’larini tin 
olish ongni zaharlashtiruvchi, ya’ni shaxsning aql-idrokiga ta’sir 
ko‘rsatuvchi atseton, bo‘yoqlar, loklar, yelimning ayrim turlari va boshqa 
maishiy kimyo buyumlari ko‘rsatilgan moddalarning jumlasidandir. 
1
Ўша жойда. – 333 Б. 
125 

---

Ushbu qilmish moddiy tarkibli jinoyat bo‘lib, badanga og’ir shikast 
yetkazilishi, odam o‘lishi tarzidagi oqibat kelib chiqqan paytdan e’tiboran 
tugallangan
deb e’tirof etiladi. 
Subyektiv tomondan
jinoyat murakkab aybli bo‘lib, qasddan mast 
holdagi shaxsning transport vositasini boshqarishiga yo‘l qo‘yiladi, 
oqibatiga nisbatan ehtiyotsizlik bo‘ladi. Jinoyatning sodir etilish 
motivi
va 
ko‘zlangan 
maqsad 
qilmishni kvalifikatsiya qilishda ahamiyatga ega 
emas. 
Aybdor shaxsning haydovchi alkogol ta’siri ostida mast holda ekan-
ligini yoki giyohvandlik vositalari, psixotrop moddalar yoki shaxsning aql-
idrokiga ta’sir ko‘rsatuvchi boshqa moddalar ta’siri ostida ekanligini 
bilishi jinoyatni tahlil qilinayotgan modda bo‘yicha kvalifikatsiya 
qilishning zaruriy belgisi hisoblanadi.
Jinoyatning subyekti maxsus hisoblanadi. Ularning soniga 16 yoshga 
to‘lgan va «transport vositalari harakati yoki ulardan foydalanish 
xavfsizligiga mas’ul shaxslar, shuningdek, mulkchilik shaklidan qat’i 
nazar, davlat yoki jamoat tashkilotlariga qarashli transport vositalarining 
haydovchilari, shaxsiy transport vositalarining egalari»
1
kiradi. 
Ushbu majburiyat o‘z xizmat mavqei bo‘yicha zimmasiga yuklatil-
gan korxona, muassasa, tashkilotlarning mansabdor shaxslari ko‘rib 
chiqilayotgan jinoyatning subyektlari bo‘lishi mumkin. Masalan, bosh 
mexaniklar, foydalanish bo‘limining boshlig’i, foydalanish bo‘yicha 
muhandis va boshqalar.