Maxsus qism iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar

NOTA BENE ! 
Qaror 
— bu qonuniy kuchga kirgan sud hukmlari, ajrimlari va 
qarorlarini qayta ko‘rib chiqish natijasida sud rayosatining qabul qilgan 
qarori hamda sud hukmidan tashqari sudyaning yakka tartibda qabul 
qilgan har qanday qarori (masalan, ish yuritishni to‘xtatish to‘g‘risidagi 
qaror). 
476 

---

Bundan tashqari, ma’muriy huquqbuzarlik masalasi yuzasidan qabul 
qilingan sud qarori ham qarorlar toifasiga kiradi. 
Jinoyat obyektiv tomonining zaruriy belgisi — hukm, hal qiluv qarori, 
ajrim yoki qarorning (sud hujjatining) adolatsizligi.
Hukm yoki boshqa sud hujjatlari agar u qonunda belgilangan tartib va 
shartlarga asoslanib qabul qilinganda hamda uning barcha qismlari 
qonunning barcha talablariga javob berganda 
adolatli 
yoki 
qonuniy 
deb 
topiladi. 
Sud xulosasi — bu sodir etilgan jinoyatning barcha holatlarini, aybdor 
shaxsi, jinoyatning tavsifi va adolatli jazo tayinlashni belgilab beruvchi 
jinoyat ishida mavjud bo‘lgan dalillarga sudya tomonidan berilgan 
subyektiv baholar natijasidir. 
Shuning uchun, sud hujjatlari qonuniylik va asoslanganlik belgilarini 
talab qiladi. Xukm, qaror yoki boshqa sud hujjatlari qonuniylik, adolat va 
asoslanganlik talablariga javob bersa adolatli hisoblanadi. Ushbu 
belgilardan loaqal bittasiga mos kelmaydigan sud hujjati adolatsiz deb 
topiladi. 
NOTA BENE ! 
Adolatsiz 
sud hujjati deb, ishning aniqlangan holatlariga zid ravishda 
yoki moddiy yoxud protsessual qonunni jiddiy buzgan holda qabul 
qilingan sud hujjati tushuniladi. Adolatsiz sud hujjati jinoyat-protsessual, 
fuqarolik-protsessual hamda xo‘jalik-protsessual qonunga asosan bekor 
qilinishi lozim. 
Jinoyat ishlari bo‘yicha qabul qilingan adolatsiz hukmlarning eng ko‘p 
uchraydigan turlariga quyidagilar kiradi: ayblovning isbot etilmaganligi 
(aybsiz shaxsning sudlanganligi); aybdorning aybi isbot etilganda uni 
oqlab chiqarish; jinoyatni og‘irlashtirish yoki yengillashtirish tarafiga 
oldindan noto‘g‘ri kvalifikatsiya qilish; jinoyatni noto‘g‘ri kvalifikatsiya 
qilish oqibatida yoki mustaqil tarzda asossiz juda og‘ir yoki juda yengil 
jazo tayinlash va hokazo. 
Sanab o‘tilgan adolatsiz hukm turlari moddiy qonunning jiddiy buzilishi 
477 

---

bilan tavsiflanadi. 
Shuningdek, jinoyat-protsessual qonun-qoidalarining jiddiy buzilishi 
(sudlanuvchining himoyaga bo‘lgan huquqining buzilishi, himoyachi bilan 
ta’minlamaslik, oxirgi so‘z berilmasligi va boshqa holatlar) oqibatida ham