Maxsus qism iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar

192
11
-moddasi
da ko‘zda tutilgan jinoyat tarkibi moddiy bo‘lib, 
jinoiy oqibat yuz berganidan so‘ng tamomlangan hisoblanadi. Ushbu 
qilmish natijasida fuqarolar, tashkilotlar huquqlariga yoki qonun bilan 
qo‘riqlanadigan manfaatlariga, jamiyat yoki davlatning manfaatlariga ko‘p 
miqdorda zarar yoxud jiddiy ziyon yetkaziladi. 
Mulkiy zararni
ko‘p miqdor deb baholashda, JKning Maxsus qismi
8 bo‘limiga asoslanib, yetkazilgan mulkiy zarar va boy berilgan foydaning 
miqdorini hisobga olish lozim, unga ko‘ra, ko‘p miqdor ostida eng kam 
oylik ish haqining uch yuz baravaridan besh yuz baravarigacha bo‘lgan 
miqdordagi zarar hisoblanadi. 
Jiddiy ziyon tushunchasi baholovchi tusga ega bo‘lib, jinoyatning 
konkret holatlariga nisbatan ko‘rib chiqiladi. Jiddiy ziyon to‘g‘ridan-
to‘g‘ri yetkazilgan moddiy zarar, boy berilgan foyda va boshqa shakllarda 
ifodalanishi mumkin. Jumladan, jiddiy ziyon sifatida quyidagilar tan 
olinadi: konstitutsiyaviy huquq va erkinliklar buzilishi; bir nechta tijorat 
faoliyati subyektlarini xarob qilish; korxona ishini to‘xtatish; avariya. 
280 

---

«Fuqarolarning huquqlari yoki qonun bilan qo‘riqlanadigan manfaatlariga 
yoxud davlat yoki jamoat manfaatlariga jiddiy ziyon yetkazish moddiy 
zarar tarzida ham, boy berilgan foyda tarzida ham, shuningdek, turli xil 
manfaatlarga boshqacha zarar yetkazishda, hokimiyat organlarining 
obro‘siga putur yetkazishda, og‘ir jinoyatlarni yashirishda va hokazolarda 
ifodalanishi mumkin»
1
.
Basharti, yetkazilgan zarar ko‘p miqdorda bo‘lmasa, ziyon esa, jiddiy 
deb hisoblanmasa, mansabdor shaxs tomonidan yo‘l qo‘yilgan vakolatlarni 
suiiste’mol qilinishi jinoiy javobgarlikni istisno etadi, bunda faqatgina 
intizomiy yoki amaldagi qonunchilikda belgilangan boshqacha javobgarlik 
vujudga keladi. 
Qilmish va yuzaga kelgan oqibatlar o‘rtasida sababiy bog‘lanish 
mavjud. 
JKning