Maxsus qism iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar

predmeti 
sifatida Budjet mablag‘larining alohida turlari 
Budjetdan mablag‘ 
ajratish 
hisoblanib, ularning tushunchasi 
qonunchilikda beriladi. Xususan, «qonun hujjatlarida nazarda tutilgan 
tartibda Davlat Budjetidan tashkilotlariga hamda boshqa Budjet 
mablag‘lari oluvchilarga ajratiladigan pul mablag‘lari»
1 
Budjetdan 
mablag‘ ajratish deb topiladi. 
Chiqim moddalari bo‘yicha Budjetdan mablag‘ ajratish limitidan 
oshib ketishi 
jinoyat subyektining faol harakatlarida ifodalanadi, ular 
ajratilgan Budjet mablag‘laridan maqsadli foydalanishda, ya’ni ulardan 
belgilangan navbat doirasida foydalanadi, lekin xarajatlarning bir guruhi 
doirasida rejalashtirilgan (limit) va amalda qilingan xarajatlar o‘rtasidagi 
manfiy farqni shaklantirishda ifodalanadi. 
Budjetdan mablag‘ ajratish xarajatlari limiti 
deganda, tegishli Budjet 
yoki smetada nazarda tutilgan Budjetdan ajratilgan mablag‘larning bir turi, 
obyekti va obyektosti xarajatlar bo‘yicha foydalanish miqdori tushuniladi. 
Rejalashtirilgan va amalda qilingan xarajatlar o‘rtasidagi manfiy farq 
Budjet muassasasi yoki tashkiloti ichki hisoblari, masalan, Budjet 
tashkiloti rivojlanish fondi mablag‘lari hisobidan qoplanganda ham 
Budjetdan mablag‘ ajratish limitlarini oshirish deb topiladi. Agar 
xarajatlarning butun tegishli guruhi doirasida limitdan oshirish bo‘lmasa, 
ya’ni bitta tur, obyekt va obyektosti xarajatlar bo‘yicha Budjet pul 
mablag‘larini sarflashda smetada nazarda tutilgan hajmlar boshqa turdagi 
obyekt va obyektosti xarajatlarga ajratilgan rejali pul mablag‘lari 
hisobidan qoplanganda ham xarajatlarning o‘sha guruhi bo‘yicha 
kreditorlik qarzi hamda xarajatlar limiti oshirilgan deb hisoblanmaydi. 
Budjetdan mablag‘ ajratish xarajatlari limitini oshirishni tegishli 
guruhda rejalashtirilgan va amalda qilingan xarajatlar o‘rtasida manfiy farq 
paydo bo‘lgan paytdan 
tugallangan 
jinoyat deb hisoblanadi. 
Budjet mablag‘larini Budjet yoki smetada nazarda tutilmagan 
1
Қаранг
:
Ўзбекистон Республикасининг 2000 й. 14 декабрдаги «Бюджет тизими тўғрисида»ги 158-11-сон 
Қонуни, 3-модда // Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 2001 й., 1-2-сон, 6-модда; 
Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2005 й., 21-сон, 148-модда; 51-сон, 374-модда; 52-сон, 
385-
модда; 2007 й., 17-18-сон, 173-модда; 39-сон, 399-модда; 50-51-сон, 509-модда; 2008 й., 52-сон, 513-модда.
173 

---

xarajatlarga yo‘naltirishni Budjetdan mablag‘ ajratish limitini oshirishdan 
farqlash lozim. Budjet mablag‘larini yo‘naltirish — bu tegishli Budjet yoki 
smetada nazarda tutilmagan xarajatlarni mablag‘ bilan ta’minlashdir, 
Budjet mablag‘larini oshirish esa, tegishli Budjet yoki smetada nazarda 
tutilgan rejalashtirilgan va amalda qilingan xarajatlar o‘rtasida manfiy farq 
paydo bo‘lishini nazarda tutadi. Bundan tashqari, Budjet mablag‘larini 
yo‘naltirishda mazkur mablag‘lar nafaqat pul mablag‘larida, balki moddiy 
qadriyatlarda ham ifodalanishi mumkin, biroq Budjetdan mablag‘ 
ajratishni amalga oshirishda jinoyat predmeti faqat pul mablag‘lari bo‘lishi 
mumkin.