Maxsus qism iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar

ko‘rsatuv berishdan bosh tortganlik 
uchun javobgarlik 
to‘g‘risida ogohlantirilmaydilar. 
«Surishtiruvchi, tergovchi yoki sud tomonidan aniqlanayotgan holatlar 
o‘zida davlat sirlarini yoki kasb sirini yoxud gumon qilinuvchi, 
ayblanuvchi, sudlanuvchi yoxud boshqa shaxslar hayotining sir tutiladigan 
tomonlarini aks ettirganligini bahona qilib, guvoh va jabrlanuvchi 
ko‘rsatuv berishdan bosh tortishga haqli emas» (JPK 118-moddasi). 
Ko‘rsatuv berishdan bosh tortish
— bu guvohga yoki jabrlanuvchiga 
ma’lum bo‘lgan sud ishini to‘g‘ri hal qilishda ahamiyatga ega bo‘lgan 
ishga taalluqli faktlar va holatlar haqida ma’lumotlarni aytmaslikda 
namoyon bo‘ladi. 
Guvoh yoki jabrlanuvchining ko‘rsatma berishdan bosh tortishi og‘zaki 
yoki yozma tarzda bevosita ariza berish bilan amalga oshirilishi mumkin. 
Guvoh yoki jabrlanuvchi ko‘rsatma bera turib, ishning ba’zi jihatlari 
yuzasidan yolg‘on guvohlik bersalar, ularning harakatlari, shuningdek, 
qisman yolg‘on xulosa bergan ekspert harakatlari yolg‘on guvohlik berish 
sifatida JK 238-moddasi bo‘yicha kvalifikatsiya qilinadi. 
Guvoh, jabrlanuvchining ko‘rsatuv berishdan bo‘yin tovlashi
deganda, ko‘rsatma berishdan bosh tortish maqsadida biron-bir uzrsiz 
sabablarni izlab topish tushuniladi (o‘zini kasal qilib ko‘rsatish, og‘ir 
oilaviy ahvolini vaj qilish va hokazo). 
Ekspertning xulosa berishdan bo‘yin tovlashi
deganda, o‘z malakasi 
pastligi, o‘zini yomon sezayotganligi, achinish hissini keltirib chiqarish 
istagi kabilar tushuniladi. 
Uzrli sabablarsiz ko‘rsatuv berish yoxud xulosa chiqarishdan bosh 
tortish yoki bo‘yin tovlash ma’lum qilingan paytdan e’tiboran ushbu 
517 

---

jinoyat tugallangan
deb hisoblanadi. 
Surishtiruv, dastlabki tergov organi yoki sudga guvoh, jabrlanuvchi yoki 
ekspert sifatida chaqirilgan shaxslar jinoyat 
subyekti 
bo‘lishi mumkin. 
(«Guvoh», «jabrlanuvchi» va «ekspert» tushunchalari haqida JKning 
235- va 238-moddalari tahliliga qarang.)