Maxsus qism iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar

Rasmiy hujjatni 
(korxona, muassasa, tashkilot shtampi, muhri, 
blankasini) 
qalbakilashtirish 
— bu asl hujjatning (korxona, muassasa, 
tashkilot shtampi, muhri, blankasi) mazmuni yoki shaklini to‘liq yoki 
qisman 
g‘ayriqonuniy 
modifikatsiyalashtirish (o‘zgartirish). 
Qalbakilashtirish usullari jinoyatni kvalifikatsiya qilish uchun ahamiyat 
kasb etmaydi. Qalbakilashtirish o‘chirish, qo‘shib yozish, tuzatishlar 
kiritish hamda mazmuni (matni)ning bir qismini yo‘q qilish, qo‘shimcha 
ma’lumotlarni kiritish yo‘li bilan sodir etilishi mumkin (masalan, 
pasportga xorijga chiqish ruxsatini beradigan stikerning qalbakisini 
yopishtirish). 
Qalbaki hujjatni 
(korxona, muassasa, tashkilot shtampi, muhri, 
blankasini) 
sotish 
— bu begonalashtirish shaklidan qat’i nazar, uni 
begonalashtirish uchun qilingan har qanday harakat. Sotish har qanday 
usulda: sotuv, almashtirish, hadya etish va hokazo usullar orqali amalga 
oshirilishi mumkin. Sotish qalbakilashtiruvchining o‘zi tomonidan yoki 
boshqa, qalbakilashtirish uchun javobgar bo‘lmagan, lekin hujjatning 
(korxona, muassasa, tashkilot shtampi, muhr blankasining) qalbakiligini 
anglamagan shaxs tomonidan amalga oshirilishi mumkin. Agar shaxs 
hujjat- ning qalbakiligini anglamagan yoki anglashi mumkin ham 
bo‘lmagan bo‘lsa, u JK 228-moddasi bo‘yicha javobgarlikka tortilishi 
mumkin emas. 
Aytilgan predmetlar tayyorlangan, qalbakilashtirilgan yoki sotilgan 
paytdan boshlab jinoyat 
tugallangan 
hisoblanadi. 
Subyektiv tomondan 
sharhlanayotgan jinoyat aybdorda 
to‘g‘ri qasd 
445 

---

mavjudligi bilan tavsiflanadi. Aybdor rasmiy hujjatni (korxona, muassasa, 
tashkilot shtampi, muhri, blankasini) tayyorlayotgani, 
qalbakilashtirayotganini anglaydi va buni xohlaydi. 
Hujjatlar, shtamplar, muhrlar, blankalar tayyorlash, ularni 
qalbakilashtirish jinoyati tarkibi subyektiv tomonining zaruriy belgisi — 
soxtalashtiruvchining o‘zi yoki boshqa shaxs tomonidan undan 
foydalanish maqsadi bo‘lishi lozim. Agar aybdorda bunday maqsad 
bo‘lmagan bo‘lsa, unga JK 228-moddasi qo‘llanishi mumkin emas. 
Qalbaki hujjat, shtamp, muhr, blankalarni sotish uchun javobgarlik sotish 
maqsadidan qat’i nazar kelib chiqadi. 
Jinoyat