Maxsus pedogogika 2016. indd

1. Dislaliya – bolaning normal eshitishi, ko‘rishi va nutq 

apparatining tuzilishi va faoliyati saqlangan holda tovush talaf-

fuzining buzilishi. 

2.  Rinolaliya  –  pereferik  nutq  apparatidagi  anatomik-

fiziologik nuqsonlap bilan bog‘liq holdagi ovoz va tovush ta-

laffuzining buzilishi.

3. Dizartriya – markaziy nutq apparatining organik shikast-

lanishi natijasida tovush talaffuzining buzilishi.

4.  Disfoniya  –  ovoz  apparatining  patologik  o‘zgarishlari 

oqibatida ovozning zaiflashuvi.

5. Afoniya – nutq (ovoz)  apparatining patologik o‘zgarishlari 

oqibatida ovozning yo‘qolishi.

---

86

87

6. Alaliya – bolaning bosh miya qobig‘idagi nutq zonalarin-

ing ona qornidagi yoki ilk rivojlanish davrida organik shikast-

lanishi natijasida nutqning rivojlanmay qolishi. 

7. Afaziya – bosh miyaning nutq zonalarining joyi shikast-

lanishi  bilan  bog‘liq  holda  nutqning  to‘liq  yoki  qisman 

yo‘qolishi.

8. Duduqlanish – nutq apparati mushaklarini ixtiyoriy pay 

tortishishi natijasida sur’at-ohangning buzilishi. 

9. Bradilaliya – nutqning patalogik sekinlashgan sur’ati.

10. Taxilaliya – nutqning patologik tezlashgan sur’ati.

11. Disgrafiya – yozish jarayonining qisman buzilishi.

12. Agrafiya – yozish jarayonining mutlaq yo‘q bo‘lishi. 

13. Disleksiya – o‘qish jarayonining qisman buzilishi.

14. Aleksiya – o‘qish jarayonining mutlaq yo‘q bo‘lishi.