Maxmudov n. M., Hakimov h. A. Makroiqtisodiy tahlil

3-BOB. 
MAKROIQTISODIY TAHLILDA EKONOMETRIK 
MODELLARDAN FOYDALANISH 
 
3.1. Ekonometrik modellar to‘g‘risida tushuncha 
Ekonometrika    iqtisodiyot  va  matematika  fanlari  tomonidan 
erishilgan  nazariy  yutuqlarni  amaliy  faoliyatda  qo‘llash  asosida 
shakllangan fandir. 
Iqtisodiyotning  talablariga  mos  ravishda  matematik  usullar 
rivojlangan  bo‘lsa,  matematika  kirib  borgan  soha  o‘z  masala  va 
muammolariga aniq va to‘g‘ri javob olgan hamda rivojlangan. 
Ekonometrik modellar yordamida quyidagilarni amalga oshiriladi:  
•
 
ijtimoiy-iqtisodiy  jarayonlar  va  ularning  o‘zaro  bog‘lanishining 
miqdoriy tomonlarini o‘rganish;  
•
 
biznes-rejalarni  ilmiy  asoslash  va  ularning  bajarilishini  ob’ektiv 
baholash; 
•
 
iqtisodiyotga  ijobiy  va  salbiy  ta’sir  etuvchi  omillarni  aniqlash  va 
ularning ta’sirini miqdoriy baholash; 
•
 
xo‘jalikning  rivojlanish  tendensiyalari  va  proporsiyalarini  ochib 
berish, foydalanilmagan ichki imkoniyatlar va zahiralarni aniqlash; 
•
 
ilmiy asoslangan prognozlarni ishlab chiqish; 
•
 
milliy 
iqtisodiyotning 
tarmoqlari 
va 
sohalari 
asosiy 
ko‘rsatkichlarining istiqboldagi holatini aniqlash va baholash; 
•
 
ilg‘or  tajribalardan  foydalanish  va  optimal  boshqarish  qarorlarini 
qabul qilish. 
Iqtisodiy jarayonlarini o‘rganish alohida xo‘jalik elementlari, faktlar, 
hodisa  va  holatlarni  kuzatishdan  boshlanadi  va  ular  birgalikda  xo‘jalik 
jarayonini,  xo‘jalik  faoliyati  mazmunini  u  yoki  bu  boshqarish  tizimida 
ifodalaydi.