Мавзунинг қисқача мазмуни

Ж.М.Чаркотт (1888) гипноз асосида физиологик жараёнлар ётади деб уқтиради. Мазкур даврда машҳур неврологлар ва психиатрлар (Ж.Шарко, Бенедикт, Форель, Левенфельд, Мапассан, С.С.Корсаков, Мебиус) беморни гипноз усули билан даволашни кенг йўлга қўйишади.
1879 йили Лейпцигда биринчи психологик лаборатория ташкил қилган Вильгельм Вундт (1832-1920) психологиянинг структуравий мактаб йўналишига асос солади. Вундт психологиянинг асосий вазифаси сифатида онг жараёнини қисмларга ажратиш ва улар ўртасидаги қонуният боғланишларни ўрганиш таклифини киритади.
Веналик ёш шифокор Зигмунд Фрейд (1856-1939) психология соҳасида катта шов-шувга сабаб бўлган психоаналитик мактаб йўналишига асос солади. З.Фрейд одам психик ҳаётининг марказига онгни қўйиш ўрнига, уни озгина қисми сувнинг тепасига чиқиб турган айсбергга қиёслади. У шу давргача ҳукмронлик қилиб келган одамга ўз хулқини англай оладиган ақлли мавжудот сифатида қарашларга мутлоқо зид бўлган назарияни илгари суради. У одамлар доимий зиддият ҳолатида бўлишини ва низоларнинг сабабини англанилмаган жинсий, агрессив майллар билан боғлиқлигини эътироф этади. З.Фрейд ўзининг 45 йиллик самарали илмий фаолияти давомида шахснинг биринчи кенг кўламли назариясини, ўзининг терапевтик тажрибаси ва ўзини ўзи таҳлил қилишга асосланган клиник кузатишларнинг кенг миқёсли тизимини, невротик бузилишларни даволашнинг ўзига хос усулини, бошқа ҳеч қандай усул билан ўрганиб бўлмайдиган психик жараёнларни тадқиқ қилиш усулларини яратиб, фрейдизм йўналишига асос солади.
З.Фрейд физиологлар (И.М. Сеченов, И.П. Павлов) ҳамда невропатолог ва психолог олимларнинг (Эрнест Кречмер, Эмил Крепелин, Эйген Блейлер) илмий ишларини ҳам ўрганади. У истерик неврозларнинг келиб чиқишида И.П.Павловнинг тормозланиш ва қўзғалиш жараёнлари ҳақидаги таълимотини юқори баҳолайди. Унинг дастлабки сафдошлари ва шогирдлари А.Адлер ва К.Г.Юнглар неврозларнинг келиб чиқишига оид ўз назарияларини илгари суриб, Фрейдча ёндошувни кенгайтиришга ҳаракат қилишди. А.Адлер фанда индивидуал психология ғоясини кўтариб чиқиб, шахснинг ижтимоий детерминантларига алоҳида эътибор беради. К.Г.Юнг эса ўз эътиборини аналитик психологияга қаратиб, шахснинг психик саломатлигига эришиш учун унинг турли йўналишдаги интилишлари ўзаро мутаносибликдаги бир бутунликда жамланиши керак, деган фикрни исботлайди.
Ўтган асрнинг биринчи ярмида