|
Orol deb nimaga aytiladi? J- Okean va dengizlarda suvdan ko‘tarilib turgan va hamma tomondan suv o‘ragan kichikroq quruqliklar orollar deyiladi.
Eng katta orollar qaysilar? J- Grenlandiya, Yangi Gvineya, Kalimantan, Madagaskar eng katta orollardir.
Yarimorol deb nimaga aytiladi? J- Agar quruqlik uch tomondan suv bilan o‘ralib, faqat bir tomonidan katta quruqlik bilan tutashgan bo‘lsa, ular yarimorollar deb ataladi.
Eng yirik yarim orollar qaysilar? J- Arabiston, Hindiston, Skandinaviya eng katta yarimorollar hisoblanadi.
Dunyo okeani deb nimaga aytiladi? J- Materiklarni o‘rab turgan va bir-biri bilan tutashib ketgan suvli hudud.
Nechta okean bor? J- Dunyo okeani to‘rtta — Tinch, Atlantika, Hind va Shimoliy Muz okeanlaridan iborat.
Dunyo okeani Yer yuzining necha % ini tashkil qiladi? J- 71 foiz (%) ini.
Quruqlik Yer yuzasini necha foizni tashkil qiladi? J- 29 % ini.
Yer yuzasining asosiy relyef shakllari nimalardan iborat? J- Tog‘ va tekisliklar quruqlik relyefining asosiy shakllari hisoblanadi.
Tog‘lar qanday hosil bo'ladi? J- Yerning ichki kuchlari ta’sirida hosil bo‘ladi.
Tekisliklar qanday hosil bo'ladi? J- Tog‘larning yemirilishi va yemirilgan jinslarning chuqurliklarni to‘ldirishidan vujudga keladi.
Tekisliklar deb nimaga aytiladi? J- Yuzasi tekis yoki biroz past-baland yerlardir.
Dunyodagi eng katta tekisliklar qaysilar? J- Turon, Amazonka, G‘arbiy Sibir va Sharqiy Yevropa tekisliklaridir.
Tog'lar deb nimaga aytiladi? J- Yer yuzining dengiz sathidan baland ko‘tarilgan va yer yuzasi notekis bo‘lgan joylariga tog’lar deyiladi.
Tog‘larning eng baland qismlari nima deb ataladi? J: tog‘ cho‘qqisi.
Dunyodagi eng baland nuqta qaysi? J- Himolay tog‘laridagi Jomolungma cho‘qqisi bo‘lib, balandligi 8 848 m.
Bu cho‘qqini O‘zbekistondan birinchi bo‘lib kim zabt etgan? J- 1998-yilning 22- mayida Rustam Rajabov zabt etgan.
O‘zbekistonning eng baland nuqtasi qayer hisoblanadi? J: Hisor tizmasidagi Harzati Sulton cho‘qqisi (4643 m).
Pastteislik deb nimaga aytiladi? J- Yer yuzidagi tog‘ va tekisliklarning balandligi har xil bo‘ladi. Agar tekisliklarning dengiz sathidan balandligi 200 m dan oshmasa, ular pasttekislik deyiladi.
Qirlar deb nimaga aytiladi? J- Tekisliklar balandligi 200 m dan 500 gacha bo‘lsa, ular qirlar deb ataladi.
Yassi tog'lik deb nimaga aytiladi? J-Ba’zi bir tekisliklarning dengiz sathidan balandligi 500 m dan ham ortiq bo‘ladi. Bunday baland tekisliklar yassi tog‘lik deb yuritiladi. Bunga O‘rta Sibir, Braziliya yassi tog‘liklari misol bo‘ladi.
Tog‘lar ham balandligiga qarab qanday turlarga bo’linadi? J- past, o‘rtacha va baland tog‘- larga bo‘linadi.
Past tog'larning balandligi qancha? J- Agar tog‘larning balandligi 500 m dan 1000 m gacha bo‘lsa, past tog‘lar.
1000 m dan 2000 m gacha bo‘lsa qanday tog’ deb yuritiladi? J- o‘rtacha tog‘lar.
2000 m dan 3000 m gacha bo‘lsa, qanday tog’ deyiladi? J- O‘rtacha baland tog‘lar.
Baland tog'ga necha metrdan baland bo'lgan joylar kiradi? J- 3000 m dan yuqori bo‘lsa, baland tog‘lar deyiladi.
O‘zbekistondagi ortacha baland tog'larni ayting? J- Bo‘kantog‘, Tomditog‘ past tog‘lar, Nurota tog‘lari o‘rtacha baland tog‘lardir.
Relyef xaritalarda qanday tasvirlanadi? J- turli ranglar bilan tasvirlanadi. Bular xaritaning shartli belgisida ko‘rsatiladi.
Tog‘ tizmalari deb nimaga ataladi? J: Ba’zan tog‘lar bir-biriga tutashib, uzoq masofalarga cho‘zilib ketgan bo‘ladi. Bunday relyef shakllari tog‘ tizmalari deb ataladi.
Tog’ tizmalariga misollar keltiring? J: Ularga And, Kordilyera, O‘rta Osiyodagi Tyanshan, Hisor tizmalari misol bo‘ladi.
Juda katta maydonlarni egallagan tog‘ tizmalari, yakka-yakka tog‘lar va vodiylar birgalikda nima deyiladi? J: tog‘li o‘lkalar deyiladi.
Gidrosfera deb nimaga aytiladi? J- Yerning suv qobig‘i gidrosfera deb ataladi (Yunoncha «hidro» — suv, «sphaira» — shar degani).
Gidrosferada suv necha hil holatda uchraydi? J- Uch xil — suyuq, qattiq va bug‘ holatida uchraydi.
Gidrosfera necha qismdan iborat? J- Asosan ikki qismdan iborat.
Gidrosferadagi suvning asosiy qismi qayerlarda yig'ilgan? J- Okeanlarda yig‘ilgan (96,5%).
Quruqlikdagi suvlar Gidrosferaning necha foizini tashkil etadi? J: 3,5 foizini.
Nima uchun okean suvidan foydalanib bo'lmaydi? J- Biroq bu suv juda sho‘r bo‘lganligi uchun undan ichishga ham, ekinlarni sug‘orishga ham foydalanib bo‘lmaydi.
Quruqlikdagi suvning deyarli yarmi qayerlarda to'plangan? J- sovuq o‘lkalardagi muzliklarda to‘plangan.
Nima uchun muzliklardan foydalanish qiyin? J- Muzliklar suvi chuchuk, toza suv, lekin odamlar yashaydigan joylardan uzoqda bo‘lganligidan foydalanish qiyin.
Issiq o'lkalardagi tog'lardagi suvlar nimalarga suv berib turadi? J- Issiq o‘lkalarning baland tog‘laridagi muzliklar yozda daryolarga suv berib turadi.
Yer osti suvlari qancha? J- taxminan muzlik suvlaricha bo‘lsa ham, ularning sifati har xil. Sho‘r suvlar ham ko‘p.
Do'stlaringiz bilan baham: |
