Mavzular. Tat fanining predmeti, maqsadi va vazifalari. Zamonaviy kompyuterlar va ularning arxiterturasi. Xotira qurilmasi, axborotlarni kiritish-chiqarish qurilmalari. Ma’ruza rejasi

Axborotning o`lchov birliklari. 

Kompyuter faqat sonli ko`rinishda ifodalangan axborotni qayta ishlay oladi. Shuning uchun 

kompyuterda qayta ishlanishi lozim bo`lgan axborotni sonli ko`rinishda tasvirlash kerak. 

Boshlang`ich ma‘lumot kompyuterga kiritilishi jarayonida xar bir raqamga, harfga va belgiga 

ma‘lum bir son mos quyiladi. Kelgusida kompyuterga ishlatiladigan barcha xarflarni, raqamlarni va 

belgilarni qisqaroq belgi yoki simvol deb ishlatamiz. Belgilar bilan ularga mos quyiladigan sonlar 

orasida moslik o`rnatish belgilarni kodlash deyiladi. 

Kompyuterda barcha belgilar 0 va 1 raqamlari yordamida kodlanadi. Bunday kodlash ikkili 

kodlash deyiladi. 0 va 1 raqamlari bitlar deb ataladi. Bu atama quyidagi ingliz so`zlarida kelib 

chiqqan: binory digit – ikkilik raqamlar. Har bir belgi 8 ta 0 va ular ketma-ketligi ko`rinishida 

kodlanadi. Masaslan, katta A xarfining kodi, 9 raqamining kodi, + va belgilarining kodi 

quyidagicha. 

A 01000001 + 00101011 

9 00110011 ) 00101001 

Sakkizta 0 va 1 larning ketma-ketligi bir bayt deyiladi. Demak, har bir belgi bayt 8 bitga 

barobar. Berilgan ma‘lumotdagi belgilar sonini sanab, ma‘lumotning axborot hajmi tushunchasini 

kiritish mumkin. Masalan, “Hisoblash texnikasi fani” degan ma‘lumotning axborot hajmi 23 ta 

baytdan iborat. 

Bit va bayt bilan birga ulardan kattaroq axborotning quyidagi ulchov birliklari xam mavjud. 

Umuman olganda o‘lchov birliklarni quyidagicha keltirishimiz mumkin: 

1 bayt=8 bit 

1 Kbayt=1024 Bayt 

1 Mbayt=1024 KBayt 

1 Gbayt=1024 MBayt 

1 Tbayt=1024 GBayt 

"Ta’limda  axborot  texnologiyalari"  axborotlarni  kompyuter  yordamida  tasvirlash,  saqlab 

turish, uzatish va ishlov berish usullarini o’rganadigan fandir.