XRONOLOGIK SANALAR 1108– 1137– yy. – Lyudovik VI hukmronligi.
1137– 1180– yy. – Lyudovik VII hukmronligi.
X– XI aa. – Fransiyada qishloq xo’jaligi, hunarmandchilik va savdoning o’sishi boshlandi.
XII a. – Fransiyada yangi o’zlashtirilgan yerlarda dehqonlar qaramligi bekor qilinib, soliqlarning bir qismi pul bilan olinadigan bo’ldi.
XII– XIII aa. – Fransiyada feodallar o’z yerlarini dehqonlarga merosiy ijaraga bera boshladilar.
XII a. – Fransiyada qirol hokimyati kuchaya boshladi.
1180– 1223– yy. – Fransiyada qirol Filipp II hukmronligi.
1202– 1214– yy. – Fransiya Normandiya viloyatini Angliyadan tortib oldi.
1226– 1270– yy. – Ludovik IX hukmronligi.
1285– 1314– yy. – Filipp IV hukmronligi.
1294– 1303– yy. – Papa Bonifatsiy VIII hukmronligi.
1302– y. – Fransiyada General shtatlat chaqirildi.
1309– 1377– yy. – Papalarning Avinon tutquni.
1307– y. – Tanpliyerlar ordeni a’zolari qamoqqa olindi.
1314– y. – Tanpliyerlar ordeni buyuk magistri o’limga mahkum etildi.
XIV a. – Fransiyada toifaviy monarxiya shakillana boshladi.
1337– 1453– yy. – Yuz yillik urush.
1337– y. – Fransiya qiroli Angliyaga qarashli Akvitaniyani o’z tasarufiga olganligini e’lon qildi.
1340– y. – Inglizlar Fransiya floti ustidan g’alaba qozondilar.
1346– y. – Kresi yaqinidagi jangda fransuz qo’shinlari mag’lubiyatga uchradi.
1347– y. – Inglizlar Akvitaniyaga yurish boshladilar.
1356– y. – Puatye yaqinidagi jangda Fransuya qiroli Ioann Saxiy va uning o’g’li Filipp asirga tushdilar.
1358– y. – Jakeriya qo’zg’oloni.
1360– y. – Angliya va Fransiya o’rtasida sulh shartnomasi tuzildi.
1415– y. – Azenkur yonidagi jangda fransuz qo’shinlari tor– mor etildi.
1420– y. – Angliya va Fransiya o’rtasida sulh shartnomasi tuzildi.
1422– 1461– yy. – Fransiyada Karl VII hukmronligi.
1430– y. – Kompyen qal’asi uchun bo’lgan jangda Janna d’Ark burgundlar tomonidan asirga olindi.
1431– y, 30– may – Ruan shahrida Janna d’Ark gulxanda yondirildi.
1451– y. – Fransiya qiroli urush bo’lgan viloyatlar dehqonlarini 8 yil muddatga soliqlardan ozod etdi.
1461– 1483– yy. – Ludoviy XI hukmronligi.
1465– y. – “Jamiyat baxt– saodati ittifoqi” tuzildi.
1481– y. – Provans viloyati Fransiya qiroli tasarrufiga o’tdi.
1491– y. – Bretan viloyati Fransiya qiroli tasarrufiga o’tdi. Fransiyani birlashtirish yakunlandi.
XI asrning – Angl– saklar mamlakatni istilo qilgan
40– yillar daniyaliklarga qarshi qo’zg’olon ko’tardilar.
1066– y. – Normandiya gertsogi Vilgelm Angliyani istilo qildi.
XII – XIII aa. – Angliyada qaram dehqonlarning kurashi kuchaydi.
XIV a. – Ingiliz xalqi og’zaki ijodida Robin Gud obrazi yaratildi.
1154– 1189– yy. – Angliyada Genrix II hukmronligi.
XII asr oxiri – Angliyada fransuzlar va ingilizlar o’rtasidagi etnik va til borasidagi farqlar yo’qola boshladi.
1199– 1216– yy. – Angliyada qirol Ioann hukmronligi.
1215– y. – Angliyada qirolga qarshi qo’zg’alon yuz berdi.
“Buyuk ozodlik xartiyasi” qabul qilindi.
1265– y. – Angliyada parlament chaqirildi.
XIV a. – Angliya parlamenti ikki palataga – lordlar palatasi va umum palataga bo’lindi.
XIV a. – Angliya parlamenti qonunlar qabul qilish huquqiga erishdi.
1377– 1399– yy. – Angliyada qirol Richard II hukmronligi.
1377– y. – Angliyada jon solig’i joriy etildi.
1380– y. – Angliyada jon solig’i 3 barobarga oshirildi.
1381– y. – Uot Teylor qo’zg’oloni.
1455– 1485– yy. – Qizil va Oq gullar urushi.
1485– y. – Bosvort jangi.
1485– y. – Genrix VII Tyudor hukmdorligi boshlandi.
1271– 1295– y. – Marko Polo sayohati.
XII – XIII a. – Yevropada madaniyat yuksala boshladi.
XII a. – Yevropada universitetlar ochila boshladi.
1348– y. – Praga universiteti tashkil topdi.
1364– y. – Krakov universiteti ochildi.
1365– y. – Vena universiteti tashkil etildi.
XII – XIII aa. – Yevropada dastlabki universitetlar ochildi.
XII a. – Yevropada kitob tayyorlash ustaxonalari ochildi.
XII a. – Ispaniyada Yevropadagi dastlabki qog’oz ishlab chiqarish ustaxonalari qurildi.
1445– y. – Iogann Gutenberg kitob bosish dasgohini ixtiro qildi.
XIII a. – Rojer Bekon yashab ijod etgan davr.
XI a. – G’arbiy Yevropada qurulish taraqqiy eta boshladi.
XI a. – Laax monastiri qurildi.
X – XIII a. – Yevropa me’morchiligida roman uslubi hukm surdi.
XII a. – Shimoliy Fransiyada gotika uslubi vujudga keldi.
XIII asrning – Gotika uslubi yuksak darajada rivojlandi.
birinchi yarmi
VIII– IX a. – Ritsarlar haqida qissalar yaratila boshlandi.
XII a. – “Roland haqida qo’shiq” va “Sid haqida qo’shiq” yaratildi.
XII a.– XIII a. – Yevropa shaharlarida hajviy asarlar vujudga kela boshladi.
1582– y. – Florensiyada Kruska akademiyasi ochildi.
XV a. – Venetsiyada kitob chop etish yuksaldi.
1304– 1374– yy. – Franchesko Petrarka hayoti va faoliyati.
1313– 1375– yy. – Jovanni Bokachcho hayoti va faoliyati.
1331– 1406– yy. – Kolyuchcho Salyutati hayoti va faoliyati.
