Мавзу:№1 умумий кимёвий технологиянинг предмети ва муҳим вазифалари. Ишлаб чиқаришнинг асосий

CaCO₃ CaO+CO₂
NH₃ + CO₂ + H₂O NH₄HCO₃
NH₄HCO₃ + NaCl NaHCO₃ + NH₄Cl
ХХ асрга келиб юқоримолекуляр бирикмалар сунъий толалар, тутунсиз порох, пластмасса ишлаб чиқариш йўлга қўйилди.
1913-15 йилларда атмосфера азотини боғлаш ва аммиак олиш Германияда йўлга қўйилди. Шу йиллари АҚШда нефтни крекинглаш йўлга қўйилди.
Бугунги кунга келиб Мустақил Ўзбекистонда кимёвий-технологик объектлар сони 1000 дан ортиқдир. Энг йирикларига Чирчиқдаги ўғит ишлаб чиқариш га йўналтирилган. Электрохимпомни, Навоий кончилик заводини. Самарқанд ва Алмалик суперфосфат заводларини, Фарғона азотли ўғитлар заводини, Қувонсой цемент ва керамика заводлари ва бошқаларни киритиш мумкин.
Ҳар қандай ишлаб чиқаришни амалий жихатдан мақсадли ва рентабелли олиб бориш қуйидаги асосий техник иқтисодий кўрсатгичлар билан ҳарактерланади:

1. 
   Сарф коэффициентлари - бирлик маҳсулот (1кг, 1 т, ва б.) ишлаб чиқаришга кетган хом ашё ва энергия миқдоридир.
   
2. 
   Чиқиш – амалий ва назарий чиқишларнинг фоиздаги нисбатидир.
   
3. 
   Маҳсулот сифати (таркиби ва хоссаси) – ундаги ёт қўшимчалар борлиги билан ҳарактерланади. Хом ашё сифати қанча тоза бўлса ёки реакция маҳсулотлардан тайёр маҳсулот қанчалик тўлиқ ажралса сифати юқори бўлади. Уларнинг ҳар бири ГОСТлар ва ТУ ларда белгиланган шартларни бажариш керак.
   

Масалан, озиқ-овқат саноатида ишлатиладиган маҳсулотлар таркибида организм учун зарарли бўлган (Pb, As,в.х.к.) моддалар бўлмаслиги зарур.


Аппарат ишлаб чиқариш қуввати – бирлик вақт мобайнида ишлаб чиқарилган тайёр маҳсулот миқдоридир.
Жараён ёки аппарат интенсивлиги – бу қувватнинг аппарат ҳажми ёки ишчи юзасига нисбатидир. Унинг кг/м². сут, т/м² сут (соат) ўлчов бирликлари мавжуд.