Mavzu: Zoologiya fani va uning vazifalari. Hayvonlarning xilma-xilligi va ahamiyati. 1 §

O
ziqlanishi. O'rgimchak zahari tarkibida hazm suyuqligi bo'ladi. Bu suyuqlik ta'sirida o'ljaning ichki to'qimalari parcha-lanib suyuq holga keladi. O'lja tanasini so'rib oladi. O'ljadan
faqat xitin po'sti qoladi. Butli o'rgimchak zahari odam va umurtqali hayvonlarga ta'sir qilmaydi.
Nafas olishi. Qornining oldingi tomonida bir juft o'pka xalta-lari joylashgan (40-rasm). Har qaysi o'pkada ko'plab varaqsimon o'simtalar bo'ladi. Bu varaqlar orqali qon aylanadi. O'rgim-chakning nafas olishida o'pka bilan bir qatorda ikki tutam tra-xeyalar (ingichka naysimon nafas olish organlari) ham ishtirok etadi. Traxeyalar qorin bo'limining keyingi qismida umumiy teshik orqali atmosfera havosi bilan bog'langan. O'rgimchak qon aylanish, ayirish va nerv sistemalarining tuzilishi daryo qisqich-baqasinikiga o'xshash bo'ladi.
Ko'payishi. Butli o'rgimchakning urg'ochisi erkagiga nisbatan yirikroq bo'ladi. Urg'ochisi kuzda urug'langandan keyin biror pana joy (toshlar va daraxtlar po'stlog'i osti)ga bekinib olib, ipdan to'qilgan pillaga bir qancha tuxum qo'yadi. Qishda o'rgimchaklar nobud bo'ladi, tuxumlari pilla ichida qishlab qola­di. Bahorda tuxumlardan yosh o'rgimchaklar chiqadi.
Mustahkamlash.

1. 
   Butli o'rgimchakning boshko'krak bo'limi qanday tuzilgan?
   
2. 
   Butli o'rgimchak jag'lari qanday tuzilgan?
   
3. 
   O'rgimchakning qorin bo'limi qanday tuzilgan?
   
4. 
   O'rgimchakning tutqich to'ri qanday to'qiladi?
   
5. 
   Butli o'rgimchak qanday ov qiladi?
   
6. 
   O'rgimchaklar qanday nafas oladi?
   
7. 
   Butli o'rgimchak qanday ko'payadi?
   

Uyga vazifa:
1. O'rgimchak tanasi bo'limlari: 2. O'rgimchakning qorin bo'limi uchida:
a) yaxlit boshko'krak va qorin; a) ikki juft o'rgimchak so'gallari bor;
b) bosh, ko'krak va qorin; b) butsimon oqish dog' bo'ladi;
d) bosh, boshko'krak va qorin. d) uch juft o'rgimchak so'gallari bor.