Mavzu: Zamburug` va uning shakl o`zgarishi

Qishloq xo'jaligi o'simliklarining kasalliklari ekologik sharoitga bog'liq ravishda ekinlarga turli muddatda turlicha zarar yetkazadi. Ba'zan yetishtirilgan mahsulotning sifati keskin yomonlashib, miqdori kamayib ketadi. Hozirgi vaqtda har bir fermer, qishloq xo'jaligi mutaxassisi ekinlar kasalliklarini to'g'ri aniqlab, zamonaviy kurash choralarini qo'llash asosida hosildorlikni saqlab qolishni bilishi zarur. Shuning uchun umumiy fitopatologiya va qishloq xo'jaligi fitopatologiyasiga oid bilimlarga ega bo'lgan mutaxassislar tayyorlash ta'lim tizimida muhim o'rin egallaydi. Ushbu qo'llanma O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta max sus ta'lim vazirligi, O'rta maxsus, kasb-hunar ta'limi markazi tomonidan tasdiqlangan «Umumiy va qishloq xo'jaligi fitopatologiyasi» o'quv fani dasturi asosida yozilgan bo'lib, qishloq xo'jaligi kasb-hunar kollejlari talabalariga mo'ljallangan.

• Qishloq xo'jaligi o'simliklarining kasalliklari ekologik sharoitga bog'liq ravishda ekinlarga turli muddatda turlicha zarar yetkazadi. Ba'zan yetishtirilgan mahsulotning sifati keskin yomonlashib, miqdori kamayib ketadi. Hozirgi vaqtda har bir fermer, qishloq xo'jaligi mutaxassisi ekinlar kasalliklarini to'g'ri aniqlab, zamonaviy kurash choralarini qo'llash asosida hosildorlikni saqlab qolishni bilishi zarur. Shuning uchun umumiy fitopatologiya va qishloq xo'jaligi fitopatologiyasiga oid bilimlarga ega bo'lgan mutaxassislar tayyorlash ta'lim tizimida muhim o'rin egallaydi. Ushbu qo'llanma O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta max sus ta'lim vazirligi, O'rta maxsus, kasb-hunar ta'limi markazi tomonidan tasdiqlangan «Umumiy va qishloq xo'jaligi fitopatologiyasi» o'quv fani dasturi asosida yozilgan bo'lib, qishloq xo'jaligi kasb-hunar kollejlari talabalariga mo'ljallangan.

Zamburug'laming yuqorida aytilgan barcha xossalarining namoyon bo'lishida fermentlar, toksinlar, biologik aktiv moddalar asosiy ahamiyatga ega. Hujayralararo moddalami va hujayra po'stini eritish xossasiga ega bo'lgan fermentlarga: pektinaza, selluloza va ksilanazalar kiradi. Ular hujayralar tarkibiga kirgan moddalaming parchalanishi natijasida hosil bo'lgan uglevodlami glukozagacha parchalab, ulami mikroorganizmlar oson o'zlashtiradigan darajaga keltiradi. Bunday uglevodlami o'zlashtirgan zamburug'lar tezda rivojlanib moddalar almashinuvi jarayonida o'ziga xos zaharli moddalar hosil qiladi. Fitotoksinlar ana shunday moddalarga kiradi.

• Zamburug'laming yuqorida aytilgan barcha xossalarining namoyon bo'lishida fermentlar, toksinlar, biologik aktiv moddalar asosiy ahamiyatga ega. Hujayralararo moddalami va hujayra po'stini eritish xossasiga ega bo'lgan fermentlarga: pektinaza, selluloza va ksilanazalar kiradi. Ular hujayralar tarkibiga kirgan moddalaming parchalanishi natijasida hosil bo'lgan uglevodlami glukozagacha parchalab, ulami mikroorganizmlar oson o'zlashtiradigan darajaga keltiradi. Bunday uglevodlami o'zlashtirgan zamburug'lar tezda rivojlanib moddalar almashinuvi jarayonida o'ziga xos zaharli moddalar hosil qiladi. Fitotoksinlar ana shunday moddalarga kiradi.