Zaxiralarni aniqlash usullari va optimallashtirish Logistik funksiyalami amalga oshirishda vujudga keladigan umumiy xarajatlar turkumida o‘ziga xos aniqlanish ketma-ketligiga ega bo’lgan bir qator zaxiralar mavjud.
Yuklarni tashishga ketadigan xarajatlar. Tashish ishlari bilan bog’liq bo’lgan sarf-xarajatlar, korxona yoki transport kompaniyalarning transport bo’linmalariga ketadigan ekspluatatsion xarajatlar sifatida kо'rib chiqiladi.Bu xarajatlar tarkibiga quyidagilar kiradi:
ishlarni bajarish bilan band boigan ishchilaming ish haqi;
ish haqiga qo‘shimchalar;
bino, inshoat, uskunalarning amortizatsiya xarajatlari va boshqalar.
Sug‘urtalash xarajatlari. Tovarlarni sug‘urtalash yuk egalari va tashuvchilarning mablaglarini himoya qiladi; tovar harakati jarayonlari faoliyatining m a’lum mustahkarnligini va transport tashkilotlari xarajatlarining qisqarishini ta’minlaydi. Sug‘urtalashga ketadigan xarajatlar sug‘urta bozorining stavkalar miqdori bilan aniqlanadi.
Logistika jarayonlarini optimallashtirish Logistika jarayonlarining optimallik mezoni bo‘Iib korxona foydasi hisoblandi.Foyda korxona faoliyatini m iqdoriy baholaydi, lekin foyda darajasiga korxonaning ishlab chiqarish, xocjalik, moliya faoliyatining boshqa omillari ham ta’sir ko‘rsatadi va foydaning umumiy qiymatidan logistikaning hissasini ajratish qiyin. Shuning uchun optimallik mezoni sifatida keltirilgan xarajatlarning minimum ko'rsatkichi qo’llanilishi mumkin: G + Cm—> min,
bunda G — ishlab chiqarish xarajatlari; Cm — muomala xarajatlari. Ma’lum kanal bo'yicha tashkil etilayotgan tovar harakatining samaradorligini quyidagi formula bo’yicha aniqlash mumkin: R = (B - C,k) / Си, bunda R — tovar harakati jarayonidan olinadigan foyda me’yori;В — korxonaning sotishdan olgan foydasi; Ca — tovar harakatiga ketgan xarajatlar.
Tovar harakatining yuqori samaradorligini ta ’minlashda quyida-gilardan foydalaniladi:
Tovar harakatining yuqori samaradorligini ta ’minlashda quyida-gilardan foydalaniladi:
omborga joylashtirish, transport ishlari va zaxiralami tashkil etish tizimining bir butun mexanizmga integratsiyalashuvi;
ta ’m inot, ishlab chiqarish va savdo-sotiq tizimlarining iqtisodiy ta’minoti;
yuklarni jo ‘natishning eng sam arali m iqdorlarini aniqlash ;
yuklarni tashish usullari va transport turlarini tanlash;
omborga joylashtirish va zaxiralami to‘ldirishning optimal sxemalarini ishlab chiqish.