Mavzu yuzasidan mashq va topshiriqlar 1- topshiriq. Konseptual jadvalni to‘ldiring

Mavzu yuzasidan mashq va topshiriqlar
1- topshiriq. Konseptual jadvalni to‘ldiring.

Nutq uslublari	Terminlar	Yozma nutq	Dialek tizmlar	Badiiy vositalar
Badiiy uslub	Xushxabar	Yaxshi xabar	Yaxshi gap	Xush gap
Ilmiy uslub	Maqola	Maqola	Matn	Ilmiy-ish
So‘zlashuv uslubi	Dialog	Ikki insonning so’zlashuvi	Aytishuv	So’zlashuv
Rasmiy uslub	Ariza	Muassasa boshlig’iga yozma bayonet	Ishchi hodim taqdimoti	Ishchi xodim yozma murojati
Publitsistik uslub	Ommabop	Barcha uchun	Hamma uchun	Ommada ishlatish uchun

1- mashq. Matnni ko‘chiring. Qaysi nutq uslubiga mansub ekanligini va o‘ziga xos uslubiy vositalarini aniqlang.

Atomlar kimyoviy bo‘linmaydigan zarralardir. Bir xil turdagi atomlardan tashkil topgan moddalar oddiy moddalar deyiladi. Ularga vodorod va kisloroddan tashqari grafit, oltingugurt hamda barcha turdagi metallar: temir, mis, magniy va boshqalar kiradi. Har xil turdagi atomlardan tashkil topgan moddalar murakkab moddalar deyiladi. Suv, karbonat angidrid, mis (II) oksidi shular jumlasidandir.

Uslubiy vositalar: Kimyoviy atomlardan vodorod, kislorod, metallar.
2- mashq. Matnni o‘qing, uni uslubiy jihatdan tahlil qiling. Gaplarni qaysi nutq uslubiga mansubligini va o‘ziga xos uslubiy vositalarini aniqlang.

Ultra tovushlar kashf etilgunga qadar har qanday tovushni qabul qilish vositasi insonning eshitish a’zosi bo‘lgan quloq deb hisoblangan. Tovush to‘lqinlarining vujudga kelishi va tarqalishi bilan bog‘liq hodisalar akustik hodisalar deb yuritiladi. Hozirgi paytda tovushning havodagi tezligi normal sharoitda 33m/sekundga teng bo‘lsa, suvdagi tezligi 1500 m/sekund, po‘latda esa 6000 m/sekund ekanligi o‘lchov asboblari yordamida aniqlangan.

Uslubiy vositalar: Akustik hodisalar eshitish azosi o’lchov asboblari.
3- mashq. Quyidagi so’zlarasosida ilmiy matn tayyorlang. Tayyor maningizda qo’llanilgan til vositalarini toping va tahlil qiling.

Til, nutq, madaniyat, kishilar ongi, tafakkur, tushuncha, borliq, ijtimoiy,hodisa, tabiiy, jarayon, soflik, aniqlik to’rilik, maqsadli, bilish, o’rganish, odob, aql, mantiqiylik, izlanish, o’qish, og’zaki, yozma, shakl, iborat.

Nutq matnning tashqi ko’rinishi. Til ishlatish odam madaniyatiga chuqur singan. Til kishilar ongini va o’ylagan so’zlarini ommaga taqdim etuvchi vosita. Til tafakkur qilishga undaydi. Til biror fan to’g’risida tushuncha beradi. Til – borliq demakdir. Til jamiyatning aloqa-aralashuv quroli sifatida jamiyat bilan uzviy bog’liqdir. Til ijtimoiy harakterga ega, chunki u jamiyat tarqaqqiyoti, mehnat faoliyati jarayonida yuzaga keladi.