Mavzu: Yosh va pedagogik psixologiya fanining tadqiqot sohasi va muammolari. Psixik rivojlanish va uni davrlashtirish muammosi (2soat) Reja

Eksperement va uning turlari (psixologik-pedagogik eksperiment).
Tajriba (eksperiment) metodi. Bu metod turli yoshdagi va kasbdagi odamlar (chaqaloq, bola, o’spirin, balog’atga yetgan va qarilar)ning psixikasini chuqurroq, aniqroq tadqiq qilish metodlari ichida eng muhimi hisoblanadi. Eksperiment metodi yordamida sun’iy tushunchalarning shakllanishi nutqning o’sishi, favqulodda holatdan chiqish, muammoli vaziyatni hal qilish jarayonlari, shaxsning his-tuyg’ulari, xarakteri va tipologik xususiyatlari o’rganiladi. Inson psixikasining nozik ichki bog’lanishlari, munosabatlari, murakkab mexanizmlari tekshiriladi..
Buning uchun eksperiment materialini tekshiruvchi sinchkovlik bilan tanlashi, ob’ekt tarzda har xil holat va vaziyatlarni yaratishi, bunda sinaluvchining yoshi, aql-idroki, xarakter xususiyati, his-tuyg’usi, qiziqishi va saviyasiga, turmush tajribasiga, ko’nikma va malakalariga e’tibor berishi lozim.
Faoliyat maxsulini tahlil qilish metodi. Tadqiqotni aniqlovchi va shakllantiruvchi metodlarni turlari. Egizaklar metodi.


Faoliyat maxsulini tahlil qilish metodi .Inson xotirasi, tafakkuri, qobiliyati va xayolining xususiyatlarini aniqlash maqsadida bu metod umumiy psixologiyada keng qo’llaniladi. Bolalar chizgan rasmlar, yasagan o’yinchoqlar, modellar, yozgan she’rlarni tahlil qilish orqali ularning mantiqiy xotirasi, tafakkuri, texnik, badiiy va adabiy qobiliyati, ijodiy xayoli yuzasidan materiallar to’plash mumkin.
Longityud va ko`ndalang tekshirish metodlari.
Yosh davrlari psixologiyasida longityud (uzluksiz )metodi xam qo`llaniladi .Bu metodning moxyati shuki ,bir yeki bir necha sinaluvchilar uzoq muddat ,xatto 10 yillab tekshiriladi .Bu metoddan psixologlardan nemis V Shtern , frantsuz R,Zazzo ,rus psixologlaridan N,A,Menchinskaya A,N,Gvozdev ,N,S,Leytis ,V,S,Muxina k o`p yillardan buyon foydalanmoqdalar .
Mazkur metod orkali bir xil jinsli (Xasan-Zuxra,Xusan-Fotima )egizaklar kuzatilgan. «Ona kundaligi» (N.A.Menchinskaya V.S.Muxina ).Bu metodning foydali tomoni ,kishi t o`g`risidagi mukammal ,ishonchli ma’lumotlar to`planadi .
Xozirgi fan va texnika taraqqiyoti psixologiya tekshirishlar ilmiyligini yanada oshirish uchun kompleks dastur asosida boshqka fanlar bilan birgalikda tadqiqod ishlari olib borishni taqozo etmoqda.
Masalan , bolada oddiy bilimlarni o`zlashtirish xususiyati psixologik jixatdan tekshirilayotgan bo`lsa , kompeks yondoshish ta’sirida ana shu o`zlashtirishning falsafiy , mantiqiy,fiziologik,ijtimoiy,biologik xususiyatlari yoritiladi . Bu metod yordamida insonshunoslik muommolarini xal qilish mumkin .