Mavzu: Yordamchi so’zlar

Darsning borishi: O’qituvchi tashkiliy qismni tugatgach, uyga berilgan vazifani teksirib baholaydi. O’tgan darsdagi mavzu bo’yicha savollar beradi.

1. Mustaqil so’z bilan yordamchi so’zning bir-biridan farqi nima ?

2.

Yangi mavzu bayoni:

Uyga vazifa mustahkamlanib bo’lgach, o’qituvchi sinf o’quvchilarini “Ko’maikch”, “Bog’lovchi”, “Yuklama” nomli guruhlarga bo’ladi.

Dars “Aqliy hujum”,ya’ni “Maqollarda hayot hikmati” nomli ta’limiy topshiriqni bajarish topshiriladi. Bunda bir guruh maqolning ilk qismini boshlashi, keyingi guruh esa uni davom ettirishi kerak bo’ladi.

“Ko’makchi” guruhi:

Dono sari intilsang, dono bo’larsan…

“Bog’lovchi” guruhi:

Ahmoq sari yugursang, ahmoq b’larsan…

“Yuklama” guruhi:

Kun kundan o’tgan sayin ekkaningni o’rarsan.

“Ko’makchi” guruhi:

Shirin so’z bilan ilon inidan chiqar…

“Bog’lovchi” guruhi:

Yomon so’z bilan pichoq qinidan chiqar…

“Yuklama” guruhi:

Yomon so’z bilan musulmon dinidan chiqar.

“Ko’makchi” guruhi:

Hosil uchun yer hayda…

“Bog’lovchi” guruhi:

Yer haydasang ham kuz hayda…

“Yuklama” guruhi:

Kuz haydamasang-chi, yuz hayda.

Musobaqa davomida o’quvchilar “Er yigit nomi bilan, Mehnatda shoni bilan, yov kelsa joni bilan”, “Yolg’onim go’yo uzoqqa ketdi, Ko’zlagan manzildan ham o’tdi, Baribir haqiqat quvib yetdi” kabi maqollardan ham foydalanishlari mumkin.

Maqollardan o’quvchilar yon-atrofdagilar bilan inoq, do’st, yaqin bo’lib yashashda hikmat ko’pligini, do’st bo’lib yashash uchun shirinso’zlik, hilmlik zarurligini, ig’vogarlik, hasadgo’ylik, yolg’onchilik, baxillik kabi illatlardan uzoq bo’lish lozimligi haqida xulosa chiqaradilar.Shuningdek, maqollar matnidagi mazmundorlikni ta’minlashda mustaqil ma’noli so’zlar bilan bir qatorda yordamchi so’zlar ham ishtirok etganligini, yordamchilarning ham gapda o’z o’rni borligini eslatadi.

Keyin “O’rnida qo’lla!” o’yini o’tkaziladi. Bunda har bir guruhga pastida chizmali topshiriqlar berilgan rasmli kartochkalar tarqatiladi.

O’yin shartiga ko’ra, 4-5daqiqa ichida har bir guruh o’ziga berilgan rasm asosida yordamchi so’zlardan foydalangan holda ijodiy matn tuzishi va ushbu matn tarkibidagi uchta gap rasm pastida berilgan chizmaga mos kelishi kerak bo’ladi. Bu vazifani guruhlar quyidagicha bajarishi mumkin:

“Ko’makchi” guruhi:

----------------------- bilan---------------------------------, ammo---------------------. ------------------------ uchun -------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------.

Avval --------------------------- , so’ngra -----------------------------------.