Mavzu: Yo'l transport hodisalarini hisobga olish va uni ko’rsatkichlari


Yo`l transport xodisalaridan keladigan iqtisodiy zarar



Download 123,5 Kb.
bet4/4
Sana21.06.2022
Hajmi123,5 Kb.
#688389
1   2   3   4
Bog'liq
Yo\'l transport hodisalarini hisobga olish va uni ko’rsatkichlari

Yo`l transport xodisalaridan keladigan iqtisodiy zarar
Harakat xavfsizligini oshirish uchun bajariladigan ishlar ko`lamini va YTH natijasida xalq xo`jaligiga yetkaziladigan zararni aniqlash SQM 3-81 «Avtomobil yo`llarini loyihalashda yo`l-transport hodisalaridan xalq xo`jaligiga keladigan zararni hisobga olish yo`riqnomasi» ga asosan olib borilishi maqsadga muvofiq. Quyida bu yo`riqnomaga binoan YTH da yetkaziladigan zararni hisoblashni keltiramiz.
YTH natijasida bo`ladigan zararni aniqlash.
Harakat xavfsizligini yaxshilash uchun bajariladigan ishlarning ko`lamini aniqlashda YTH natijasida xalq xo`jaligiga keltirilgan zararni baholash zarur.
Davlat statistikasiga kiritilmaydigan bitta YTH dan keladigan zararni quyidagi formula orqali hisoblash mumkin.
P*SP1P2
Bu yerda: S-transport vositasining, yo`l sharoitlarining yoki ortilgan yukning buzilishidan bo`ladigan zarar; P1-YTH bo`lgan joyda boshqa o`tayotgan transportlar yo`qotadigan vaqtdan va yo`l harakat qismini tozalashga ketadigan xarajatlar;
P2-DHXN tomonidan ketadigan xarajatlar.
Davlat statistikasiga kiritiladigan bitta YTH bo`ladigan o`rtacha zararni quyidagi formulaga asosan aniqlash mumkin:
; so`m
bu yerda: P0, P0, Px-YTH da odam ishtirok etgan vaqtda yengil, og`ir jarohatlardan va halok bo`lishi natijasida xalq xo`jaligi ko`radigan zararlar; n0, n0, nx-bitta YTH o`rtacha yengil, og`ir jarohat ko`rganlar yoki halok bo`lganlar sonini hisobga oluvchi koeffitsientlar, bu koeffitsientlar shahardan tashqaridagi yo`llar uchun n0*0,06, n0*0,758, nx*0,182; S1, P11, P12-mos ravishda S, P1, P2-oldingi ma’nodagi ko`rsatkichlar.
Iqtisodiy hisoblarda xalq xo`jaligi ko`radigan jami zararni quyidagi formula bo`yicha aniqlanadi:

bu yerda: mt-jarohatlanish og`irligini hisobga oluvchi jamlovchi koeffitsient,
N-o`rtacha yillik harakat miqdori, avtsut; L-yo`l uzunligi, km;
Snt7.5-7,5 m qatnov qismiga to`g`ri keladigan zararni hisobiy miqdori, tiyinavt-km;
ENP-har xil vaqtlarga to`g`ri keladigan xarajatlarni keltirish me’yori, 0,08.
Yuqorida keltirilgan mt, Snt, YeNP qiymatlarini t yillar o`zgarishi bo`yicha «VSN» 3-81 me’yoriy xujjatdan yangi narxlarni hisobga olgan holda qabul qilish mumkin.
Xulosa

YTH ni hisobga olish ishlari O`zbekiston Respublikasi xududida Davlat harakat xavfsizlik nazorati (DHXN) xodimlari tomonidan olib boriladi. Ayrim vazirliklar, korporatsiyalar, kontsernlar va uyushmalar o`z tashkilotlariga tegishli avtotransport yoki yo`llarda sodir etilgan YTH ni alohida hisob qilib boradilar, bunda ular birlamchi axborotni DHXN bo`linmalaridan oladilar. Masalan «Toshshaharyo`lovchitrans» uyushmasi, «Uzneftgaz» korporatsiyasi avtokorxonalriga tegishli avtomobillar sodir etgan YTH ni, «O`zavtoyo`l» kontserniga tegishli yo`l xo`jaliklarida esa umum foydalanuvdagi avtomobil yo`llarida qayd etilgan YTHni hisobga olib borish bilan birgalikda to`plangan ma’lumotlarni batafsil tahlil qilinadi. Shuningdek, sog`liqni saqlash vazirligiga qarashli tibbiyot tashkilotlarida YTH da jabrlanganlarni ro`yxatga olinadi.


YTH ni hisobga olish tartibi va ma’lumotlar yig`ish ishlari DHXN bo`linmalarida bir xil tartib bo`yicha olib boriladi. Bu tartibga asosan hamma YTH ikki gruppaga bo`linadi.
Birinchi gruppaga YTH da halok bo`lganlar yoki jarohat olganlar kiradi. Bunday YTH ma’lumotlari maxsus kartochkalarda hisobga olinib, davlat statistika hisobiga kiritiladi.
Agarda YTH da jarohat ko`rmasdan faqat moddiy zarar ko`rilsa yoki yengil jarohat olinsa, bunday holatda YTH ni ikkinchi gruppaga kiritiladi. Bu xildagi YTH davlat statsitka hisobotiga kiritilmaydi va ularni shahar, nohiya, vazirliklar darajasida ko`rib chiqiladi.
Agarda tan jarohati oluvchi kishi o`zining ish qobiliyatini yo`qotsa, kasalxonada bir sutkadan kam bo`lmagan vaqtda davolansa yoki birinchi tibbiy yordamdan keyin qatnab davolanish belgilansa, uholda YTH da jarohat olgan hisoblanadi
Foydalanilgan adabiyotlar

1. I.A. Karimov, Jahon moliyaviy inqirozi O`zbekiston sharoitida uni bartara etish yo`llari va choralari. Toshkent. “O`zbekiston” – 2009 y. – 56 bet.


2. “Yo`l harakati qoidalari”. Toshkent – 2001 y.
3. “Yo`l belgilari va yo`l chiziqlari”. Toshkent – 2001 y.
4. Q. X. Azizov. “Yo`llarda xavfsiz harakatlanish asoslari”. Toshkent – 2005 y.
5. N. F. Muhitdinov, G. K. Nurmuhamedov, R. N. Dimitov “Yo`l harakati qoidalariga sharhlar”. Toshkent – 2005 y.
6. Azizov K. X., Dorobov M., Sayfutdinova R.A. Obespechenie bezopasnosti dvijeniya na gorodskix ulitsax. –T; TADI. 2009.-132 st.
Download 123,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish