Mavzu: Yalpi milliy maxsulot, uning tarkibi, hisoblash usullari

3-2 Makroiqtisodiy ko`rsatkichlar

	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007
YaMM (mlrd US$ da)	259,7	306,6	345,5	431,5	591,7	764,5	986,9	1066,8
YaMMning o`sishi (%, o`tgan yilga nisbatan)	10	5	5	7	7	6	7	8
Aholi soni (mln kishi)	146,3	145,9	145,3	144,6	143,8	143,1	142,5	142,6
YaMMning kishi boshiga ulushi (US$/kishi)	1775	2100	2377	2984	4110	5340	6925	7481

3-1 jadvalda Rossiya federatsiyasining har tomonlama makroiqtisodiy ko`rsatkichlari havola qilingan. YaMMning Sobiq SSR davlati parchalanib ketganidan so`ng o`tgan yillardagi rivojlanish bosqichlaridan shuni ko`rishimiz mumkinki:

1. 
   1990-1999 yillarda YaMM holati beqaror bo`lgan: 1995-1996 yillar YaMM ko`rsatkichi tushgan bo`lsa, 1997-yil yana1,4 % gagina ko`tarilgan;
   
2. 
   1999-2007-yillarda ahvol ancha yaxshilangan, bir so`z bilan aytganda shu yillarda Rossiya Federatsiyasi o`z rivojlanish yo`lini topib oldi.
   

b) holatda iqtisodiy rivojlanish yildan-yilga ko`tarilib bormoqda, YaMMning o`sish surati oshib bormoqda, o`tgan yili YaMM o`sish surati eng katta natijaga ko`tarilgani fikrimiz isboti desak bo`ladi.

Sanoat maxsulotlarining YaMMdagi ulushi ortib bormoqda, qishloq xo`jaligining ulushi sezilar-sezilmas pasayayotganini jadvalimizdan ko`rib olishimiz mumkin. Sanoat maxsulotlarini ishlab chiqarish 1997-yildan ancha izga tushdi, chunki shu yilda e’tiboran sanoat maxsulotlari ishlab chiqarish o`sib kelmoqda, o`tgan yili sanoat maxsulotlarining o`sishi 6,3 %ni tashkil qilgan.

Federatsiyaning eksport tarkibi ham o`tgan yillar davomida o`zgarib turdi, asosiy eksport maxsulotlari neft, gaz va boshqa tabiiy boyliklar hisoblanadi. Misol tariqasida aytishimiz mumkinki, 2006-2007 yillarda eksport-import hajmi keskin oshib ketdi: birgina 2007-yilda Rossiyaning hamdo`stlik mamlakatlariga eksporti 24,3 % ga, boshqa chet mamlakatlarga 15,8 %ga ko`tarilib ketgan bo`lsa, import borasida hamdo`stlik mamlakatlaridan qilinadigan import o`tgan yilga nisbatan 33,4 %ga, boshqa mamlakatlarining o`sish surati 47,2% ni tashkil qildi.

3-2 jadvalda ham YaMM ning 2000-2007 yillardagi AQSh $ dagi ifodasi, YaMMning o`tgan yilga nisbatan necha protsentga o`sganligi, aholi soni, YaMMning kishi boshiga to`g`ri keladigan ulushi batafsil yoritib berilgan. Unga ko`ra Rossiyaning YaMM miqdori 2007-yili 1,0668 trillion AQSh $ini tashkil qilgan, aholi jon boshiga to`g`ri keladigan mablag` ham 7480 AQSh$ dan oshib ketgan. Shu ko`rsatkichning o`ziyoq Rossiya iqtisodiy siyosatining qanchalik to`g`ri amalga oshirilayotganidan dalolat.