Мавзу: xix—xx аср сиёсий қояларидаги асосий йўналишлар. Режа: Либерализм ва неолиберализм

Социализм

Социализм — XIX — XX аср сиёсий ғояларидаги йўналишлардан бири. Бу гоя XIX асрда ишчилар синфи манфаатларининг ифодачиси сифатида майдонга келди. Социализм тенглик, ижтимоий адолат, умумий манфаатларнинг устунлигига асосланган жамият ҳақидаги ғоя сифатида даставвал қадимги дунёда пайдо бўлган.

Унинг негизида илк христиан жамоалари қурилган. Бироқ социализм янги даврда Т. Мор, Т. Кампанелла, Р. Оуэн, III. Фурье, А. Сен-Симон асарларида назарий жиҳатдан ишлаб чиқилди ва гоявий оқим сифатида шакллантирилди.

Кейинроқ XIX асрда социализм пролетариатнинг мафкураси сифатида К. Маркс ва Ф. Энгельстомонидан асослаб берилди ва марксизм номини олди.

Маркс таълимотига кўра, тенглик ва ижтимоий адолатни капитализм эмас, балки социализм ва коммунизм таъминлайди. Унга эса инқилобий йўл билан. пролетариат диктатурасини ўрнатиш орқали дуиёнинг ривожланган мамлакатларида бирданига ўтилади.

Ҳозирги замоннинг обрўли социал-демократик партияларига қуйидагиларни киритиш мумкин:

Ҳозирги замоннинг обрўли социал-демократик партияларига қуйидагиларни киритиш мумкин:

— 1869 й. Германия социал-демократик партияси;

— 1871 й. Дания соииал-демократик партияси;

— 1879 й. Испания социалистик ишчи партияси;

— 1887 й. Норвегия ишчи партияси;

— 1889 й. Швеция социал-демократик ишчи партияси;

— 1900 й. Буюк Британия лейбористлар (ишчи) партияси ва бошқалар.

Хулоса қилиб айтганда, ижтимоий-сиёсий таълимотларнинг шаклланиши ва ривожланишига оид юқорида келтирилган маълумотлар сиёсий қарашларнинг узоқтарихга эгалигидан, бугунги жамият сиёсий ҳаётидаги турли масалаларни ҳал этишда назарий ва амалий касб этишидан далолат беради. Шу боис бу билимларни чуқур ўрганиш ақидапарастликнинг ва сиёсат дунёсида бирёқламаликка берилишнинг олдини олади.

• Хулоса қилиб айтганда, ижтимоий-сиёсий таълимотларнинг шаклланиши ва ривожланишига оид юқорида келтирилган маълумотлар сиёсий қарашларнинг узоқтарихга эгалигидан, бугунги жамият сиёсий ҳаётидаги турли масалаларни ҳал этишда назарий ва амалий касб этишидан далолат беради. Шу боис бу билимларни чуқур ўрганиш ақидапарастликнинг ва сиёсат дунёсида бирёқламаликка берилишнинг олдини олади.

АДАБИЁТЛАР

• Каримов И. А. Биз келажагимизни ўз қўлимиз билан қурамиз. -Т . 7. — Т., 1999. Б. 132-154.
• Каримов И. А. Ўзбек халқи ҳеч қачон, ҳеч кимга қарам бўлмайди. - Т. 13. - Т„ 2005. - Б. 174-22.
• Арстотель. Политика. Сочинения в4-хт„ Т.4. — М„ . — С. 112-134.2018
• Монтескъё Ш. Одухезаконов. М , 1955. — С. 22—43.
• Рамазонов И , Мўмипов Э . Политология: Дарслик. — Т„ 2017. - Б. 17—23.
• Политология: Ўқув қўлланма / С. Отамуродов, И. Эргашев, Ш. Акрамов, А. Қодиров — Т„ 1999. — Б. 21—39