|
Mavzu: xitoy davlatida ta’lim tizimi
MAVZU:XITOY DAVLATIDA TA’LIM TIZIMI REJA: 1.XITOY HAQIDA UMUMIY TUSHUNCHA 2.XITOY DAVLATINING TA’LIM TIZIMI 3.XITOYDA MAKTAB TURLARI XITOY HAQIDA UMUMIY MAʼLUMOT Oxirgi 25 yil ichida Xitoy iqtisodiyotining oʻsishi( yiliga oʻrtacha 9%)jahon maydonidagi nufuzli Oʻyinchilardan biriga aylanishiga olib keldi. Hozirda Xitoy dunyodagi ulkan bozorga ega boʻlgan yirik rivojlanayotgan mamlakatdir. TAʼLIM TIZIMI
TAʼLIM TIZIMI
Xitoy aholisi boʻyicha dunyoda birinchi oʻrinda turadi, shuning uchun u yerdagi taʼlim oluvchi fuqarolarning soni ham boshqa davlatlarnikidan ancha yuqori. Rasmiy maʼlumotlarga koʻra 2012-yilda Xitoyda 230 milliondan ortiq fuqaro turli darajada taʼlim olgan.
1986-yilda kiritilgan davlat taʼlim dasturiga muvofiq,barcha fuqarolar minimum 9 yoshdan maktabda oʻqishi majburiy.Majburiy taʼlim tizimi tufayli Xitoyda aholi savodxonligi darajasi oxirgi 10 yillikda yanada yuqori koʻrsatkichlarga erishdi. erkaklar oʻrtasida-96% ayollar oʻrtasida 88%, 2018yilda umumiy koʻrsatkich 93.3%ni tashkil etdi. 1986-yilda kiritilgan davlat taʼlim dasturiga muvofiq,barcha fuqarolar minimum 9 yoshdan maktabda oʻqishi majburiy.Majburiy taʼlim tizimi tufayli Xitoyda aholi savodxonligi darajasi oxirgi 10 yillikda yanada yuqori koʻrsatkichlarga erishdi. erkaklar oʻrtasida-96% ayollar oʻrtasida 88%, 2018yilda umumiy koʻrsatkich 93.3%ni tashkil etdi.
MAKTABGACHA TA’LIM
3-6 yosh
MAJBURIY TA’LIM
6-18 yosh
OLIY TA’LIM
18 YOSHDAN
KATTALAR UCHUN TA’LIM
BOSHLANG’ICH TA’LIM
6-12 yosh
O’RTA TA’LIM
12-18 yosh
PROFESSIONAL BOSHLANG’ICH TA’LIM 12-15 yosh
PROFESSIONAL TA’LIM 15-18 yosh
Xitoyda maktabgacha taʼlim muassasasiga bolalar bogʻchalari hisoblanadi. Ular esa oʻz navbatida ikkiga boʻlinadilar: davlat bogʻchalari, xususiy boʻgʻchalar Xitoyda maktabgacha taʼlim muassasasiga bolalar bogʻchalari hisoblanadi. Ular esa oʻz navbatida ikkiga boʻlinadilar: davlat bogʻchalari, xususiy boʻgʻchalar Hozirgi kunda bolalar bogʻchalarining umumiy soni mamlakatda 150mingtani tashkil etadi
Xitoyda majburiy taʼlim 2ga boʻlinadi:
Boshlangʻich taʼlim
Oʻrta taʼlim
Oʻrta taʼlim esa oʻz navbatida oʻrta maktab va oʻrta professional-texnik maktablarga boʻlinadi.Boshlangʻich taʼlimda bolalar 6 yoshdan qabul qilinadi va toʻliq kun mobaynida oʻqishadi.Boshlangʻich maktabni tugatgan oʻquvchilar imtihonsiz oʻrta maktabga qabul qilinadi. Oʻrta maktablar Oʻrta maktablar 2 xil koʻrinishda boʻladi:
1-bosqich
2-bosqich
Oʻrta maktabning 1 -bosqichidagi taʼlim Xitoyda majburiy xisoblanadi. lekin Xitoyda oʻrta maktabning 2-bosqichi va oliy taʼlim xoxishiy hisoblanadi. Oʻrta maktabda nisbatan rivojlangan maktablar professional texnik rivojlangan maktablardir. Bunday maktablarda asosiy eʼtibor maʼlum kasb -hunarning amaliy va nazariy jihatlariga qaratiladi. Xitoyda oliy taʼlim •Oliy taʼlim muassasalariga oʻqish sentabrdan boshlanib 9.5 oy davom etadi va ikki semestrdan iborat boʻladi. Taʼtil yanvardan fevralgacha va iyuldan avgustgacha davom etadi. Oʻqish haftada 5 kun va ertalabdan tushlikkacha davom etadi Xitoy oliy oʻquv yurtlariga yotoqxona bilan bogʻliq muammolar umuman yoʻq.Shunga qaramasdan,har bir davlatda boʻlganidek, Xitoyda ham taʼlim sohasida malum muammolar mavjud. Taʼlim sohasida mashxur mutaxassis Chju Yunsin taʼkidlaydiki: Bizga koʻp narsa yetishmaydi,tajribali kadrlar yetishmaydi,eng asosiysi insonparvarlik yetishmaydi. Hozirgi kunda mamlakatda "jen ven ben" dasturi tashkil etilmoqda,uning asosida asosiy qadriyat sifati inson manfaatlari yotadi. Xitoy oliy oʻquv yurtlariga yotoqxona bilan bogʻliq muammolar umuman yoʻq.Shunga qaramasdan,har bir davlatda boʻlganidek, Xitoyda ham taʼlim sohasida malum muammolar mavjud. Taʼlim sohasida mashxur mutaxassis Chju Yunsin taʼkidlaydiki: Bizga koʻp narsa yetishmaydi,tajribali kadrlar yetishmaydi,eng asosiysi insonparvarlik yetishmaydi. Hozirgi kunda mamlakatda "jen ven ben" dasturi tashkil etilmoqda,uning asosida asosiy qadriyat sifati inson manfaatlari yotadi. Xitoy xalq respublikasida taʼlimning maʼmuriy tizimi Xitoy xalq respublikasida taʼlimning maʼmuriy tizimi 4bosqichni oʻz ichiga oladi: •markaziy •provinsiya(avtotobe shaxarlar) •Shaxar (rayon) •Uyezd Talim tizimini moliyalashtirish Talim tizimini moliyalashtirish Xitoy xalq respublikasi taʼlim tizimini moliyalashtirishga ham alohida eʼtibor qaratadi. Jumladan ,2017 -yilda Xitoyda taʼlim tizimiga ajratilgan mablagʻ 1 trln yuanni tashkil etdi,davlatning moliyaviy chiqimi 538654mln yuanni tashkil etdi, bu esa yalpi ichki mahsulotning 3,2%iga teng. Xitoy xalq respublikasi hukumati kelajakda taʼlimni moliyalashtirishda moliyaviy xarajatlarni yalpi ichki mahsulotning 4,7%ga yetkazmoqchi. Xulosa qilib aytganda Xitoy davlati bugungi kunda taʼlim tizimi darajasi dunyodagi eng rivojlangan davlatlar qatoriga kiradi va mavjud muammolarga qaramasdan yildan yilga rivojlanib bormoqda...
http://hozir.org
Do'stlaringiz bilan baham: |
